Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi`ndeki araştırma görevlileri ve dönem 6 öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımı konusundaki bilgi düzeyleri

Abstract

ÖZETGiriş-Amaç Günümüzde ilaç kullanımı, sağlık hizmetleri açısından vazgeçilemez bir konumdadır. Bir insanlık hakkı olarak sağlık ve sağlığa erişmekte eşitlik ilkesinden hareketle DSÖ, ilaca erişebilirliğin uzun vadeli ilaç politikalarının ayrılmaz bir parçası olarak görülmesi gerektiği sonucuna varmıştır. Daha geniş bir çerçeveden bakıldığında bu konu tüm sağlık politikasının bir parçası olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi(OMÜTF)'nde görev yapan araştırma görevlisi ve son sınıf öğrencilerinin, Akılcı İlaç Kullanımı(AİK)'na yönelik bilgi ve tutumlarını değerlendirmek amaçlanmıştır.Gereç-Yöntem: Kesitsel tipteki bu araştırma Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde yapılmıştır. Araştırmaya 10.01.2016-10.05.2016 tarihleri arasında OMUTF'nde görev yapmakta olan toplam 218 araştırma görevlisi hekim ve 182 dönem 6 öğrencisi dâhil edilmiş olup, örneklem seçilmemiştir. Çalışmanın sonunda tüm evrene ulaşılmıştır. İstatistiksel analizlerde Ki-kare Testi ve Eğimde Ki-kare Testi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma grubundaki 400 katılımcının 218(%54,5)'i araştırma görevlisi ve 182(%45,5)'si OMÜTF dönem 6 öğrencisidir. Araştırma görevlisi hekimlerin ortanca çalışma süresi 5,0 (min1-maks15) yıl olup, 146(%67)'sı dahili bölümlerde çalıştıklarını ve 14(%6,9)'ü hasta muayenesi başına 20 dakikadan az zaman ayırabildiğini ifade etmiştir. Araştırma görevlisi hekimlerin 108 (%49,5)'i tıp fakültesi eğitimleri sırasında AİK eğitimi aldıklarını belirtmişlerdir. Katılımcıların ilaçlar konusundaki kendi bilgi düzeylerini değerlendirmeleri istendiğinde; tüm alt başlıklarda AİK eğitimi alan araştırma görevlilerinin almayanlara göre istatistiksel olarak anlamlı daha fazla oranda iyi ve çok iyi olarak değerlendirirken, AİK eğitimi almayan araştırma görevlileri kötü ve çok kötü olarak değerlendirmişlerdir(p<0.05). Benzer şekilde tüm alt başlıklarda dönem 6 öğrencilerinin AİK eğitimini faydalı bulanlar faydalı bulmayanlara göre kendilerini istatistiksel olarak anlamlı iyi ve çok iyi olarak değerlendirmiştir(p<0.05). AİK eğitimi alan araştırma görevlileri ve dönem 6 öğrencileri daha fazla olarak ilacın etkililiği ve güvenliliğini en önemli kriter olarak dikkate almaktayken, ilacın fiyatını daha az önemli kriter olarak kabul etmektedir. Araştırma görevlisi hekimlerin hastalarına reçeteledikleri ilaçlarviihakkında verdikleri bilgiler konusundaki öz değerlendirmeleri irdelendiğinde, her ilacın hastalara yeterli anlatılmadığı, kullanımı özen isteyen ilaçları AİK eğitimi alanların (%60,8) daha fazla anlattığı ve eczanede anlatılacağı için AİK eğitimi almayanların daha fazla oranda (%66,7) ilaçları hastalara anlatmadığı bulunmuştur. `Yeterli anlatıyorum, çünkü hasta ilacını nasıl kullanacağını tam olarak anlamalıdır.` önermesini, AİK eğitimini faydalı bulan öğrencilerin %94.0'ü doğru olarak nitelemiştir. Hem araştırma görevlisi hem de dönem 6 öğrencilerinin reçeteleme sırasında en sık interneti kaynak olarak kullanmaktadır.Sonuç-Öneriler: AİK süreci tanı konulması, reçete yazılması, ilacın verilmesi ve hastalar tarafından kullanılmasını içermektedir. Bu nedenle AİK çerçevesinde yürütülen faaliyetlerde en fazla rol hekimlere düşmektedir. Hekimlerin AİK konusunda yeterli bilgiye sahip olmaları, AİK'nın yaygınlaştırılması için yürütülen tüm faaliyetlerde aktif rol almaları gerekmektedir. Bu nedenle hekimlerin tıp fakültesi eğitimleri sırasında ve mesleğe atıldıktan sonra, AİK konusunda eğitim programlarına gereksinim bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Akılcı İlaç Kullanımı, Araştırma Görevlisi, Dönem 6 Öğrencileri

ABSTRACTIntroduction-Purpose Today, drug use is indispensable in terms of health services. Moving from the principle of equality of access to health and health as a human right, WHO has reached the conclusion that profound accessibility should be seen as an integral part of long-term drug policies. When viewed from a broader perspective, this issue has been regarded as part of the overall health policy. In this study, it was aimed to evaluate the knowledge and attitudes of research assistants and senior students who are working at Ondokuz Mayıs University Medical Faculty (OMÜTF) in Samsun, on Rational Drug Use (RDU).Material-Method: This cross-sectional study was conducted in Ondokuz Mayıs University, Samsun. A total of 218 research assistant doctors and 182 semesters who were working in OMUTF between 10.01.2016 and 05.05.2016 were included in the study and no sample was selected. At the end of the work, the whole house was reached. Chi-square test and trend for chi-square test were used for statistical analysis.Findings: Of the 400 participants in the study group, 218 (54.5%) were research assistants and 182 (45.5%) were OMÜTF term 6 students. The median duration of study of the surveyed physicians was 5.0 (min1-max15) years and 146 (67%) were working in internal departments and 14 (6.9%) were able to allocate less than 20 minutes per patient examination. 108 (49.5%) of the surveyed physicians stated that they received AIK training during their medical faculty training. When participants are asked to evaluate their knowledge of drugs; (P <0.05). All the sub-titles evaluated the researchers who received AIK training as more or less good and statistically significantly better than those who did not. Likewise, in all sub-titles, those who found the AIK training of period 6 students as useful were evaluated as statistically significantly better and better than those who did not find it useful (p <0.05). While the researchers who received AIK training and the 6th grade students more consider the effectiveness and safety of the drug as the most important criteria, they consider the price of the drug to be a less important criterion. When the self-evaluations of the information provided by the investigator doctors about the drugs they prescribe were examined, it was found out that more than 60% of the patients who do not care enough about theixmedication and the patients who do not care about the medication, 7) the medication was found not to tell the illness. `I tell them enough, because the patient must know exactly how to use the drug.` 94.0% of the students who found RDU training useful were described as correct. Both research assistant and semester 6 students use it as the internet resource most frequently during prescribing.Conclusion-Recommendations: The RDU process includes diagnosis, prescribing, medication and use by patients. For this reason, most of the activities carried out in the framework of RDU falls to physicians. Physicians should have sufficient knowledge of RDU and should take an active role in all the activities carried out for the dissemination of RDU. For this reason, there is a need for training programs on RDU during the medical faculty training of physicians and after they have been employed in the profession.Key words: Rational Drug Use, Research Assistant, Term 6 Students