Okul çağı çocuklarının ağız ve diş sağlığı eğitiminde broşür ve video yöntemiyle bilgilendirmenin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi

Abstract

Ağız sağlığı eğitim programları çocukların ağız sağlığını iyileştirmede büyük bir öneme sahiptir ve tüm ilköğretim okullarında böyle programlar için uygun ortam sağlanmalıdır. Bu nedenle çalışmamızda okul çağı çocuklarında video ve broşür ile diş sağlığı eğitiminin diş sağlığı bilgisi ve davranış değişikliği üzerine etkilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma Ankara ili Yenimahalle İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı üç ilköğretim okulunun 2.sınıfına devam eden 3 gruba randomize edilen 291 çocuk üzerinde yürütülmüştür. Çalışmamızda öncelikle ağız sağlığı bilgilerini öğrenmek için hazırlanan anket uygulanmıştır. Tüm çocuklar sınıfta muayene edilmiş, diş ve dişeti sağlığı durumları DMFT/S-dmft/s, plak ve gingival indeks kullanılarak elde edilmiştir. Üç ay boyunca; 1.gruba broşür yöntemiyle, 2. gruba video yöntemiyle eğitim verilmiş, 3. gruba ise eğitim verilmemiş ve kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Üç ay sonra sonra çocukların ağız diş sağlığı bilgileri ve dişeti sağlığı ile ilgili değişim değerlendirilmiştir. Çalışmamızın sonunda video veya broşür ile eğitim alan gruptaki çocuklarda diş fırçalama ve diş macunu kullanma davranışında anlamlı olumlu değişim görülmüştür. Ayrıca bu çocukların florun yararları, diş ipi, sağlıklı beslenme ve düzenli diş hekimi ziyareti bilgilerinde istatistiksel olarak anlamlı pozitif değişim olmuştur (p<0,05). Eğitim sonrası tüm gruplarda plak indeksinde istatiksel olarak azalma yönünde anlamlı değişim saptanırken (p<0,05), gingival indeks için istatiksel olarak anlamlı değişim olmamıştır (p>0,05). Ağız diş sağlığı eğitiminde video yöntemi broşür yönteminden daha başarılı bulunmuştur. Tüm eğitim metodları kızlarda daha etkiliyken, video yöntemi erkeklerde, broşür yöntemi ise kızlarda daha başarılı bulunmuştur. Sonuç olarak hem video hem de broşür ile eğitim çocukların ağız sağlığı bilgi düzeyini artırmada etkilidir. Anahtar kelimeler: ağız sağlığı eğitimi, koruyucu diş hekimliği, çocuk diş hekimliği, flor, diş ipi.

Oral health education programs have great importance to improve the oral health of children and the primary school provides a unique setting for such programs. Therefore this study aimed to compare the effectiveness on dental healthcare knowledge and behavior changes of instructional video and leaflet dental health education materials for school-aged children. This study was carried out on 291 children who were randomly selected from 2nd class students of three different primary schools in Yenimahalle district, Ankara. A structured questionnaire was used to obtain information regarding oral health knowledge. All children were examined in the classroom and clinical data on dental and gingival health were collected by using DMFT/S-dmft/s, dental plaque and gingival indices. Then the children were divided into 3 groups and the first group was instructed with the leaflet material, the second group was instructed with the video material and no education was given to the third group (control group) during three months. The difference about oral health knowledge and dental and gingival health of children were evaluated after three months. Education groups, either with video or leaflet showed significant positive changes in tooth brushing habit and using toothpaste Moreover, their knowledge about benefits of fluoride, dental floss, healthy nutritional habits, and routine dental visits increased significantly. (p<0,05). Although dental plaque index decreased statistically in the all groups (p<0,05), there was no difference about the gingival index (p>0,05). Dental education methods were more effective in girls than boys as a whole, whereas instructional video material was more effective for boys than girls, leaflet education method is more effective in girls than boys. Also the instructional video method was found more effective than leaflet education method .In conclusion, education both with instructional video and leaflet is effective in increasing oral health knowledge of children.Key words: oral health education, preventive dentistry, pediatric dentistry, fluoride, dental floss.