Dental implant hastalarında ağrı seyrinin değerlendirilmesi ve kronik postoperatif ağrı ile ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Dental implant cerrahisi gibi girişimsel diş hekimliği uygulamalarına bağlı kronik postoperatif ağrı ile ilişkili bilimsel araştırmalar ve literatür bilgisi sınırlıdır. Bu çalışmanın amacı; dental implant cerrahisi uygulanacak hastalarda cerrahi sonrası postoperatif ağrı seyrini ve kronik ağrı insidansını belirlemektir. Çalışmamızda; Hacettepe Üniversitesi Periodontoloji Anabilim Dalı'na dental implant uygulaması için başvuran 115 hasta yer almaktadır. Katılımcılar; başlangıçta demografik bilgi ve medikal/dental hikaye, Ağrıyı Felaketleştirme Skalası, Hastane Endişe ve Depresyon Skalası, Somatik Semptom Ciddiyet Skalası, Merkezi Ağrı muayene formunda yer alan soruları cevapladı. İntraoperatif dönemde hekim bilgileri ve cerrahi sırasındaki parametreler kaydedildi. Toplamda 267 adet dental implant yerleştirildi. Hemen cerrahi sonrası aşamada hastalar işlem esnasında duydukları ağrı seviyesini belirtti. Hastaların postoperatif 7 gün boyunca duydukları ağrılar ve ağrı kesici kullanımları ile ilgili bilgiler kaydedildi. Hastanemize sütur aldırmaya geldiklerinde; Pain-DETECT (PD) sorularını ve Kısa Ağrı Envanteri ölçeğini doldurdular. Üçüncü ay kontrol aşamasında; Qual-ST testi uygulandı, BPI ve Pain-Detect soruları değerlendirildi. Ayrıca 3. aydaki anlık ağrılarını ve son ay içindeki ortalama ve en şiddetli ağrılarıyla ilgili soruları ve ağrı kesici kullanımı ile ilgili sorulara ait yanıtlar değerlendirildi. Hastaların %56' sı kadın ve %44' ü erkek olup; yaşları <40 olanlar %29, 41-59 olanlar %56 ve >60 olanlar %15'tir. Hastaların 36 (%31)'sı ilk 3 gün içinde ve 7 (%6)tanesi de 4. gün ve sonrasında orta veya şiddetli ağrı yaşadığını belirtti. Hastane Endişe ve Depresyon Skalası' na göre çalışmada yer alan 28 hasta anksiyete ve 25 hasta da depresyon skoru açısından borderline/anormal vakadır. Depresyon ile 3. aydaki ortalama ağrı düzeyi ve Kısa Ağrı Envanteri 3. ay arasında anlamlı bir ilişki vardır (p<0,05). Cerrahi işlem süresi, cerrahi sırasında uygulanan ek prosedürler, önceki cerrahilerde yaşanan uzun süreli ağrılar ve cinsiyetin postoperatif dönemde hissedilen ağrı hikayesini etkilediği görüldü. Postoperatif 3. ayda 17 (%18,5) hastada cerrahi bölgede ağrının devam ettiği ve bunun cerrahi sırasında uygulanan ek prosedürler, önceden geçirilmiş olan cerrahilerde uzun sureli ağrı hikayesi ve hastanın depresyon skoru ile ilişkili olduğu saptandı. Çalışmamızın limitasyonları dahilinde dental implant cerrahisi sonrası hastaların ağrı seyirleri değerlendirildi ve kronik postoperative ağrı ile ilişkisi değerlendirildi. Bu konuda ağrıyı etkileyebilecek faktörlerin daha iyi standardize edildiği hasta dağılımlarının yer aldığı prospektif çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

There is limited scientific research and literature knowledge associated with chronic postoperative pain due to interventional dental practices such as dental implant surgery. The purpose of this study is; to determine the incidence of postoperative pain and postoperative pain trajectory in patients who will undergo dental implant surgery. In our study, 115 patients who applied for dental implant application to Periodontology Department of Hacettepe University were included. These patietns, filled the communication information, demographic and medical/dental history, Pain Catastrophyzing Scale, Hospital Anxiety and Depression Scale, Somatic Symptom Severity Scale, and Central Pain Examination forms at the time of preoperative appoinment. Physician information and surgical parameters were recorded during the intraoperative period. A total of 267 implants were placed. Immediately after surgery, the patients noted the level of pain they felt during the procedure. During the 7 days postoperatively, the patients answered the questions about the pain they had daily and they gave information about the painkillers they used. At the time of suture removal appointment, they answered the PD questions and filled the BPI scale. At the time of third month appointment, Qual-ST test was performed and the patients answered the questions of Pain-DETECT and Brief Pain Inventory Scale. In addition, instant, average and most severe pain in the last month they had felt and the usage of painkiller were evaluated. As a result of the evaluations, 56% of the patient were female and 44% of the patients were male; those ages <40 were 29%, 41-59 were 56% and those > 60 were 15%. 36 (31%)of the patients stated that they had moderate or severe pain within the first 3 days and 7 (6%) patients from forth day onwards. Seventeen patients (18,5%) in the study according to the Hospital Anxiety and Depression Scale were borderline /abnormal in terms of anxiety and 25 patients in terms of depression score. There was a significant relationship between depression and 3rd-month mean pain level and Brief Pain Inventory Scale 3rd month (p <0.05). It was observed that the duration of the surgical procedure, the additional procedures applied during the surgery, the long-term pain experienced in the previous surgeons, and the gender affect the level of pain felt in the postoperative period. It was found that the additional procedures performed during surgery, long-term pain felt in past surgical procedures and the depression score of the patients were related to pain felt at 3 rd month postoperatively. Within the limitations of our study, the pain course of the patients after dental implant surgery was evaluated and the relation with chronic postoperative pain was evaluated. In this respect prospective studies involving patient distributions where the factors that may affect the pain are better standardized are needed.