Pay senedi endeksi gelecek (futures) sözleşmeleri

Abstract

ÖZET Dünyada gelecek (fütures) işlemleri 150 yıllık bir geçmişe sahip olmasına rağmen, pay senedi endeksi gelecek sözleşmeleri (stock index futures) oldukça yenidir, îlk olarak 1982 yılında Kansas City Ticaret Odası tarafından başlatılan pay senedi endeksi gelecek sözleşmelerinde sözleşme konusu ürün, spot pay senedi endeksidir. Bugün, belli başlı uluslararası endeksler üzerine yazılan pek çok pay senedi endeksi gelecek sözleşmesi bulunmaktadır. Chicago Mal Borsası (CME)'nda işlem gören Standart And Poor's 500 (S&P500) Endeks Sözleşmeleri'nin yanısıra Chicago Ticaret Odası (CBOT)'nda işlem gören Temel Piyasa Endeksi (MMI) Sözleşmeleri, New York Pay Senedi Borsası (NYSE)'nda işlem gören NYSE Sözleşmeleri ve Londra'daki LIFFE (London International Financial Futures Exchange)'de işlem gören Financial Times Pay Senedi Borsası 100 (FT-SE 100) Sözleşmeleri en yaygın kullanılan sözleşmelerdir. Pay senedi endeksi futures sözleşmeleri, taşıma maliyeti modeline göre fiyatlandırılnıakta ve fiyat belirleme ile risk transferi gibi iki önemli işlevi yerine getirmektedir. Özellikle kurumsal yatırımcılar, portföy yöneticileri ve spekülatörler tarafından önemli bir korunma aracı ve yatırım stratejisi olarak oldukça sık kullanılmaktadır. Türkiye'de pay senedi endeksi gelecek işlemleri henüz başlamamıştır. Bununla birlikte, son beş yılda bu konuyla ilgili çalışmalar yoğunlaşmıştır. Ancak, Türkiye, bu piyasaların kurulabilmesi için hem altyapı hem de bilgi birikimi açısından henüz yeterli düzeye ulaşamamıştır.

SUMMARY Although the futures contracts have been trading since 1 848, stock index futures contracts are quite new. Primarily introduced in 1982 by Kansas City Board Of Trade (KCBOT), stock index futures contracts have been writing on the cash market index. Today, there are many stock index futures contracts, writing on fundemantal international stock indexes. Standart And Poor's 500 (S&P500) Contracts in Chicago Merchantile Exchange, Major Market Index (MMI) Contracts in Chicago Board Of Trade (CBOT) and New York Stock Index Futures Contracts and Financial Times Futures Exchange 100(FT-SE 100) Contracts in London, are among the most actively traded futures contracts. Stock index futures contracts are priced by using cost of carry model. It has two important functions, such as price discovery and risk transfer. Especially, stock index futures contracts have been prefered by the institutional investors and portfolio managers for hedging and speculating. Stock index futures contracts, in Turkey have not been introduced yet. However, the studies on this subject have increased for five years. But either substructure or knowledge of Turkey are not enough for founding stock index futures markets.