Faiz teorileri ışığında 1980`den sonra Türkiye`deki faiz politikalarının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Türkiye'de son yirmi yılda faizler ekonominin absorbe edebileceği oranın çok üzerine çıkmıştır. Yüksek faizler, gerek maliyetleri yükseltmesi nedeniyle enflasyonu, gerek kamunun borçlarını hızla artırarak bütçenin yapısının bozulmasına, gerekse yatırımların alternatif maliyetlerini artırarak paranın kısa vadeli spekülatif alanlara kanalize olmasına neden olmuştur. Faiz bir fiyat olarak gerek ülke içinde gerekse uluslar arası kaynak dağılımını düzenleyen bir fonksiyona sahiptir. Dolayısıyla faiz stratejik bir fiyattır. Bu tezde bu stratejik fiyatın oluşumunu açıklayan kuramlar çeşitli ekoller bağlamında öncelikle incelenmektedir. Daha sonra 1980-2000 yıllan arasında izlenilen faiz politikası kuramlardan elde edilen kavramsal araçlar yardımı ile incelenmektedir. Çalışmada faizi etkileyen bağımsız değişkenlerin etkileme derecesi teste tabi tutulmuştur. 1980-2000 yıllan arasında yapılan ekonometrik çalışmada faizi etkileyen önemli değişkenler olarak enflasyon ve devalüasyon bulunmuştur. 1980 sonrası izlenilen yüksek reel faiz politikasına rağmen tasarruf yatırım dengesi kurulamamış. Tasarruflar mevduatlardan ziyade atıl alanlara kaymaya devam etmiştir. Bunun yanında yerel tamamlayıcı politikaları oluşturmadan dışa açılma ülkeyi daha riskli bir konuma sokarak faizlerin daha da yükselmesine neden olmuştur.

ABSTRACT In the last twenty years, in Turkey, the interest is more than the economy can absorb. High interest increased both the cost and the public debts so it casued the economy and the budget structure to be spoiled also it increased the investment of alternative cost so it caused the money to transfer into the short fixed term speculative areas. The interest, as a price, has a function regulating the source distribution not only in the country but also in an international area. What increased the interest was found as in between 1980 and 2000, the variables affecting the strategic price were studied.