İşletmelerde stok kontrol sistemlerini etkileyen faktörler ve montaj hattı üretim sistemlerine ilişkin bir uygulama örneği

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ İŞLETMELERDE STOK KONTROL SİSTEMLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE MONTAJ HATTI ÜRETİM SİSTEMLERİNE İLİŞKİN BİR UYGULAMA ÖRNEĞİ B.Kağan AKTÛRK Danışman :Prof.Dr Alptekin GÜNEL İşletmelerin kısıtlı imkanlarla ve yüksek maliyetler ile elde ettikleri kaynaklan daha etkin bir şekilde kullanabilmek maksadı ile yaptıkları sistem değişikliklerinde öncelikli olarak göze çarpan şey stok maliyetlerinin lüzumlu olan minimum seviyeye indirilme çalışmalarıdır. Çünkü stoklar gerçek değerlerinin %25'ine kadar varabilen ek maliyet külfetlerini işletmelere yükleyen atıl değerlerdir Stok maliyetlerinin düşürülebilmesi ise iyi bir stok kontrol sisteminin oluşturulabilmesi ile mümkündür. İşletme stok kontrol sistemini oluştururken stok bulundurmama durumunun işletmeye maliyetini ve stokların işletme içerisindeki fonksiyonlarını da göz önünde bulundurmak zorundadır. Kaldı ki, birçok işletme ek maliyetlerine rağmen, temin kaynaklarının kısıtlı olması, piyasanın gerekleri gibi iç ve dış şartlar nedeni ile stok bulundurmak zorundadır. İşletme stok kontrol sisteminin iyileştirilmesi çabalarına öncelikli olarak varolan sistemin analizi ile başlamalıdır. Daha sonra uygulanacak sistemin yapısına karar vermek zorundadır. Sisteme etki eden talebin ve sistemin elemanlarının yapısı,işletme kültürüII gibi faktörler asla göz ardı edilmemelidir. Ancak bundan sonra tutarlı bir sistem kurulabilir. Sistemin kurulması sırasında temel olarak klasik yada dinamik stok yöntemlerinden bir yada birkaç tanesi işletmece seçilebilir. ARÇELİK Ankara İşletmesinde de görüldüğü üzere, işletmelerin bir çoğu stokların,zararlı etkilerinin azalmasını sağladıktan aksaklıktan ortadan kaldırarak stok maliyetlerini minimum seviyeye indirebilmek gayreti ve eğilimi içersindedirler.Bu amaçla stoksuz çalışmanın uygulanabilmesi için gerekli olan alt sistemleri tesis ederken, bir yandan da stoklan azaltmaya çabalamaktadırlar.Bütün bu alt sistemler işletmenin stok kontrol sisteminin sürekli gelişerek sonuçta sıfır stoklama düzeyine ulaşabilmesi için bir basamaktır. Stok kontrol sistemini kurarken, sistemi etkileyecek tüm faktörlerin ve etkilerinin gerçek nedenlerinin iyi incelenmesi gereklidir. Fakat stok maliyetlerinin azaltılması, ancak işletme içindeki her düzeydeki personelin çabası ile gerçekleşebilir.

m ABSTRACT MASTER THESIS THE FACTORS WHICH EFFECT THE INVENTORY CONTROL SYSTEMS IN THE COMPANIES AND AN APPLICATION INSTANCE OF ASSENBLY LINE PRODUCTION SYSTEMS B.Kağan AKTÜRK Supervisor :Prof.Dr Alptekin GÜNEL The companies make same systematic changes in order to use the sources efficiently which they have obtained their limited opportunities and higher cost.. The most striking,is the effort of inventory cost reduction to minimum label.Because inventories are static values which load %25 additional cost over it's real cost to the companies.The reduction of the inventory cost is available just by setting up a good inventory control system. But as the companies set up inventory control systems they keep the cost of inventory defiance in sight Several companies must still keep the inventory investment because of the suppliers source constrains market necessities...etc. The companies must begin the effort of developing inventory control system by analysing the present system.Later it must be decided the structure of the applying system.The factors such as the elements of the system and the demand effecting on the system,the company culture shouldn't be avoided.After that time a consistent system can be set up.As setting up the system one or several basic classical or dynamic inventory control methods can be chosen.In the observation of Arçelik Ankara Organisation,it is seen that most of the companies are aiming to reduce the inventories by avoiding the mistakes covered with inventories. That is why they try to set up the subsystems, which are essential to apply the zero inventory system beside reduction.All these systems will be a step to reach zero inventory labelIV While building up the inventory control system, all factors and their effect's real reasons must be analysed well. But reduction of the inventory cost can be executed only by the effort of all people at all levels in the company.