Yüksek enflasyon dönemlerinde raporlama standardı ve bir örnek uygulama

Abstract

ÖZET Fiyatların sürekli olarak arttığı ekonomilerde işletmeler, faaliyetlerini devam ettirirken oldukça güçlük çekmektedirler. Çünkü yüksek enflâsyon işletmelerin ekonomik ve finansal yapılarım bozmakta ve kaynakların yanlış yönlendirilmesine neden olmaktadır. İşletme yöneticileri, işletme ile ilgili alınacak kararlarda finansal raporlardan yararlanmaktadırlar. Yüksek enflâsyon nedeniyle, tarihi maliyetlerle hazırlanan finansal raporlar objektif olmamakta ve yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle işletmelerin finansal raporlarının belirli ilke ve esaslara göre düzeltilmesi gerekmektedir. Bunun için ulusal ve uluslararası boyutta çalışmalar yapılmaktadır. Ülkemizde de bununla ilgili olarak yüksek enflâsyon dönemlerinde finansal raporlama standardı oluşturulmuştur. Yüksek enflâsyon dönemlerinde finansal raporlama standardının incelendiği bu çalışmanın birinci bölümünde, enflâsyon, enflâsyonun işletmeler üzerindeki etkileri ve enflâsyon muhasebesi modelleri incelenmiştir. İkinci bölümde, uluslararası ve ulusal boyuttaki uyumlaştırma çalışmaları incelenmiş, üçüncü bölümde ise, ülkemizde TMUDESK tarafından oluşturulan yüksek enflâsyon dönemlerinde finansal raporlama standardı uluslararası muhasebe standartları ile karşılaştırmalı olarak açıklanmıştır. Dördüncü bölümde de, bir işletmenin finansal raporlarının enflâsyondan arındırılması uygulamalı olarak gösterilmiştir.

ABSTRACT The business firms in economic systems, in which prices go up continuously, meet difficulties while trying to carry on their activities, because high inflation has been damaging the economic and financial structure of the organizations and has been causing the sources to be misallocated. The business managers make use of the financial reports for taking decisions about the organization but, because of the high inflation, historical cost basis of financial reporting is not objective enough. Therefore financial reports have to be according to the definete principles and bases. Some national and international studies have been done in this area. In our country, regarding to these studies, the `Standard of the Financial Reporting in Hyperinflationary Economies` has been developed. In the first part of the this study, the standard of financial reporting in hyper inflationary economies is studied; inflation, its effects on organizations, and the accounting inflation models are studied. In the second part, international and national adaptation efforts are examined and finally in the third part, the standard of financial reporting in hyperinflationary economies that is developed by TMUDESK taken in our country, is explained by comparing it with international accounting standards. In the fourth part, the purification of the financial reports of an organization from inflation is shown in practise.