Organizasyonel stres kaynakları ve çalışanlar üzerinde bir uygulama

Abstract

Sonuç olarak araştırmamızdan elde edilen bulgular, uygulama yapılan üniversite çalışanlarında fiziki stres kaynağı başta olmak üzere, işle ilgili, sosyal ve kendini yorumlamayla ilgili stres seviyelerinin çalışanlarda oldukça yüksek oranda çıktığını göstermiştir. Yine benzer bir yorumla da, Kocaeli Üniversitesi'nin çalışanlarının stres seviyelerinin azaltılmasına veya streslerin düşürülmesine yönelik çalışmaların yapılmadığım diyebiliriz. Bu da çalışanların aşın stres ile yaşamaları demek olup, hem psikolojik hem fizyolojik yönden hastalanmalarına yol açacaktır. Böyle bir son, üniversite ve çalışanlar açısından zararlara yol açacaktır. Üniversitede rahatsızlık sonucu devamsızlık, performans düşmesi ve/ veya işgören devri gibi sorunlarla uğraşmak, ellerindeki tecrübeli ve bilgili elemanlarını kaybetmekle karşı karşıya kalacaktır. 111Araştırma, üniversite bünyesinde kurulu olan 8 fakültede dağılım yapılmıştır. 380 çalışana uygulanan araştırmanın güvenirliği ve geçerliliği sağlanmaya çalışılmıştır. Araştırmamızda stres kaynakları ve seviyelerini ölçmek amacıyla bir anket kullanılmıştır. Bu anket formu toplam 6 sayfadan oluşmaktadır. Birinci sayfada, istatistik! analizlerde kullanmak ve stres kaynaklarının çeşitli faktörler üzerindeki etkisini incelemek, çalışanların kişisel ve görev türlerine ilişkin özelliklerini öğrenmek amacıyla bir form yer almıştır. Diğer beş sayfa ise, esas anketimizi oluşturmakta ve stres kaynakları 4 ana faktör çerçevesinde ele alınmaktadır. Bunlar; Fiziki, sosyal, kendini yorumlama ve işle ilgili stres kaynaklandır. Toplam 43 soruda, bu kaynaklardan çalışanların ayrı ayrı ne kadar etkilendikleri ölçülmektedir. Araştırmaya katılan çalışanlardan elde edilen; hem kişisel, hem de görevlerine ilişkin veriler, her bir özellik itibariyle frekans ve yüzdeleri hesaplanarak tablo haline getirilmiştir (örneklem süreci kısmında Tablo 3.1. 'den Tablo 3.7,'ye kadar). Çalışanların bu özellikleri, cinsiyet, eğitim düzeyleri, yaş, görev türü, kıdem, medeni durum ve çalıştıkları fakülteler olarak tablolar haline getirilmiştir. Ayrıca hipotezlerin test edilmesi ile ilgili bölümde ise her bir stres kaynağına ilişkin olarak verilen, çalışanların özelliklerine göre bulundukları stres seviyeleri de frekans ve yüzdeleriyle tablolar halinde sunulmuştur. (Tablo 3.8'den Tablo 3.36'ya kadar). Yapılan araştırmada Kocaeli Üniversitesi'nde çalışanlar üzerinde en çok etkiye sahip stres kaynağı olarak fiziksel stres görülmüştür.. Araştırmaya katılan tüm çalışanların oran olarak yaklaşık %32'si 4.grupta yer almıştır (Tablo 3.8 ). Bu diğer stres kaynaklarının 4. grupta bulunma oranlarından oldukça fazladır. Çalışanların oran olarak yaklaşık %43'ü 3. grupta yer almıştır. Fakat yüzde dağılımlarına bakacak olursak fiziksel stresin, diğer stres kaynaklarının 4.grupta bulunma oranlarından fazla olması, çalışanlar üzerinde fazla etkiye sahip olduğunu göstermektedir. İşle ilgili stres kaynağının, üniversite çalışanları üzerinde en çok etkiye sahip ikinci kaynak olarak görülmektedir. Yine Tablo 3.8'den görüldüğü gibi çalışanların %71'i bu stres kaynağından 3. grupta yer almıştır. Üçüncü olarak sosyal stres kaynağı, çalışanlar üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Yine araştırmaya katılan çalışanların yaklaşık %67'si bu stres kaynağından 3. grupta yer alması, sosyal stres kaynaklarının üniversite ortamında önemli bir yer aldığını göstermiştir. Araştırmaya katılan çalışanların etkilendikleri diğer stres kaynağı ise, kendini yorumlamayla ilgili olanıdır. Daha çok psikolojik kökenli olan bu faktörde, çalışanlar %59 oranla 3. grupta yer almıştır.Sonuç olarak araştırmamızdan elde edilen bulgular, uygulama yapılan üniversite çalışanlarında fiziki stres kaynağı başta olmak üzere, işle ilgili, sosyal ve kendini yorumlamayla ilgili stres seviyelerinin çalışanlarda oldukça yüksek oranda çıktığını göstermiştir. Yine benzer bir yorumla da, Kocaeli Üniversitesi'nin çalışanlarının stres seviyelerinin azaltılmasına veya streslerin düşürülmesine yönelik çalışmaların yapılmadığım diyebiliriz. Bu da çalışanların aşın stres ile yaşamaları demek olup, hem psikolojik hem fizyolojik yönden hastalanmalarına yol açacaktır. Böyle bir son, üniversite ve çalışanlar açısından zararlara yol açacaktır. Üniversitede rahatsızlık sonucu devamsızlık, performans düşmesi ve/ veya işgören devri gibi sorunlarla uğraşmak, ellerindeki tecrübeli ve bilgili elemanlarını kaybetmekle karşı karşıya kalacaktır. 111