Tekdüzen muhasebe sistemine göre düzenlenen temel mali tablolar ve Türkiye`de faaliyet gösteren çokuluslu işletmelerde yurtdışına sunulan temel mali tabloların hazırlanması üzerine bir uygulama

Abstract

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI MUHASEBE-FİNANSMAN YÜKSEK LİSANS PROGRAMI TEKDÜZEN MUHASEBE SİSTEMİNE GÖRE DÜZENLENEN TEMEL MALİ TABLOLAR VE TÜRKİYE'DE FAALİYET GÖSTEREN ÇOKULUSLU İŞLETMELERDE YURTDIŞINA SUNULAN TEMEL MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASI ÜZERİNE BİR UYGULAMA ÖZET Mali tablolar; muhasebe içinde toplanan ve kaydedilen bilgilerin, belirli zaman aralıklarıyla bu bilgileri kullanacak olan kişilere iletilmesini sağlayan araçlardır. Bu araçların en önemli ikisi bilanço ve gelir tablosudur. Mali tablolarda yeralan bilgilerin tutarlı olması, işletmenin gerçek durumunu yansıtması ve işletmelerde denetimi kolaylaştırıyor olması gerekmektedir. Bu nedenle 1992 yılında bir Tebliğ yayımlanarak ulusal düzeyde bir hesap çerçevesi oluşturulmuştur. Türkiye'de faaliyet gösteren işletmeler mali tablolarım hazırlarken bu hesap çerçevesini temel almaktadır. Aynı şekilde Türkiye'de faaliyet gösteren çokuluslu işletmeler de mali tablolarım Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre hazırlamaktadırlar. Ayrıca Türkiye'de faaliyet gösteren çokuluslu işletmeler, çokuluslu olmaları nedeniyle mali tablolarda yeralan bilgileri yatırım yapan ülkeye de sunmak zorundadırlar. Fakat Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre düzenlenmiş olan mali tabloları, çeşitli uyumlaştırma çalışmaları yapmadan yurt dışına sunamazlar. Bunun nedeni; yatırım yapılan ülke ile yatırım yapan ülkenin muhasebe sistemlerinin dolayısıyla da mali tablolarının formatlannın farklı olmasıdır. Bu farklılıktan yola çıkılarak bu çalışmada Türkiye'de faaliyet gösteren çokuluslu işletmelerin Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre hazırladıkları temel mali tablolar ile yurtdışına sundukları temel mali tablolar arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuş ve bir uygulama ile pekiştirilmiştir. Ülkeler arasında mali tabloların uyumlaştırma çalışmalarının gerekliliğininin ortadan kalkması, farklılıklardan doğan sorunların en aza indirgenmesi dünya çapında tekdüzenliğin sağlanması ile mümkündür. Tekdüzenliğin sağlanması ise ancak tüm ülkelerin biraraya gelerek ortak bir muhasebe sistemi oluşturmaları ile mümkündür.

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI MUHASEBE-FİNANSMAN YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BASIC FINANCIAL STATEMENTS WHICH ARE REGULATED ACCORDING TO THE UNIFORM ACCOUNTING AND A PRACTICE ON PREPARING BASIC FINANCIAL STATEMENTS THAT REPORTED ABROAD IN MULTINATIONAL BUSINESS COMPANY WHICH ACTIVE IN TURKEY ABSTRACT Financial statements are the instruments that forward the knowledges which are recorded and collected in accounting system to the person related with the company in definite periods. The most important instruments of these are balance sheet and income statement. The knowledges in the financial statements must be consistend and must show the real financial condition of the business and must make easier to control. For this reason a notification published in 1992 and occured a unit account system in Turkey. Business concerns in Turkey must prepared their financial statements due to this uniform accounting. Meanwhile multinational business concerns are regulated and report their financial statements according to this uniform accounting. Also these business concerns must report their financial statements to the investor country because of being multinational. But these business concerns couldn't report their financial reports to abroad without making any various adaptation. The reason of this is the different accounting system and so the format of the financial statements between the investor and household country. The differences and similitary of the basic financial statement reporting abroad pointed out in this study including an application. For to eliminate the necessity of adaption and to reduce the problems occured because of the differences is just only possible with a uniform accounting in all around the world. And this can be succeed only if the whole countries come together and realize a uniform accunting system.