Türkiye`de parlementer sistem ve hükümet sistemi tartışmaları

Abstract

ÖZETSiyasal sistemin yapısını oluşturan hükümet sistemi, bugün siyasal planda ençok tartışılan konulardan biri olmuştur. Türkiye dahil olmak üzere dünyanın birçokülkesinde zaman zaman başarısız olan Parlamenter sistem, bu sistemi uygulayanülkeleri yeni sistem arayışına itmiştir. Parlamentarizmin rejim tıkanıklıklarına çözümbulamaması ve hükümet bunalımları karşısında çaresiz kalması, Başkanlık ve Yarı-Başkanlık sistemi gibi yeni tercihleri gündeme getirmiştir. Parlamenter rejimdenBaşkanlık rejimine geçişin aracı olarak yürütmenin güçlendirilmesi yolu tercihedilmiş ve 1982 Anayasasında klasik parlamenter sistemden önemli sapmalar olmuş,kendine özgü bir parlamenter sistem modeli yaratılmıştır.Bu çalışmada, Türkiye'de parlamenter sistemin tarihsel gelişimi anayasalarbaz alınarak incelenecek, parlamenter sistemin ne olduğu ve Türkiye'de nasıluygulandığına, hükümet sistemi değişikliği tartışmalarına, başkanlık ve yarı-başkanlık sisteminin uygulanması durumunda doğabilecek muhtemel sonuçlara veson olarak da parlamentarizmin iyileştirilmesi anlamında alınabilecek tedbirlere yerverilecektir.

ABSTRACTGovernmental system which constitutes the structure of political system isone of the most controversial issues of the political agenda. Parliamentary systemwhich has unsuccesful stories occasionally including Turkey forced many countriesto seek novel systems. Inability of parliamentary system to solve crisis of regime andto overcome govermental problems caused to come agenda new options such aspresidenty or quasi-presidenty. Reinforcement of executive is being opted as aninstrument of transition from parliamentary to presidential system and a sui generisparliamentary system model was being created by derivations from classicalparliamentary system in the 1982 Constitution.In this study, historical development of parliamentary system in Turkey willbe analyzed and it will be underlined some other issues such as the content andTurkish application of parliamentary system, argument of governmental systemmodifications, probable results of the practice of presidential and quasi-presidentialsystem and, finally, cautions to be taken to make a better parliamentary system.