1993 yılından itibaren kliniğimizde tedavi edilen akut periferik arteryel emboli vakalarında girişim zamanlamasının müdahale sonuçları üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Akut periferik arteriyel emboli, anevrizma rüptürü ve arteriyel yaralanmalardan sonra damar cerrahisinin üçüncü sıklıkta görülen acil durumudur. Tedavinin başarısı hızlı tanı, erken müdahaleye bağlıdır. Erken müdahale ekstremite ve hasta kaybını engelleyebilir, gecikme girişim şansını ortadan kaldırabilir. Bu çalışmanın amacı akut periferik arteriyel emboli vakalarında şikayetlerin başlaması ile hastaneye başvuru arasında geçen sürenin cerrahi sonuçlara ve mortalite üzerine olan etkilerini değerlendirmektir.Materyal ve Metod: Mayıs 1993 ile Şubat 2012 tarihleri arasında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı' na müracaat eden ve akut periferik arteriyel emboli tanısı konan 726 hastaya uygulanan 870 cerrahi müdahalenin erken dönem sonuçları retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların yaşları 1-95 yıl arasında değişmekte ve ortalama 65,2 ± 13,9 idi. 419 hasta (%58) erkek, 307 hasta (%42) kadın idi. Şikayetlerinin başlaması ile hastaneye başvuru zamanı arasında geçen süre, 1 saat ila 20 gün arasında değişmekte ve ortalama 23,8 ± 6 saat idi. Hastalar başvuru zamanına göre 24 saatden önce ve sonra olmak üzere 2 gruba ayrıldı.Bulgular: 595 hastada (%81) başvuru zamanı 24 saatden önce, 131 hastada (%19) 24 saatden sonra idi (p< 0.001). Geç başvuran hasta grubunda, başvuru anında ekstremitede motor fonksiyon kaybı %86, erken başvuran hasta grubunda %51 oranında tespit edildi (p<0.001). 24 saat içinde başvuran hasta grubunda%89, 24 saatden sonra başvuran hasta grubunda %60 oranında başarılı revaskülarizasyon sağlandı (p< 0.001). 24 saat içinde başvuran hasta grubunda amputasyon oranı %1, mortalite oranı %5 iken 24 saatden sonra başvuran hasta grubunda bu oranlar sırasıyla %27, %28 bulundu ve anlamlı fark tespit edildi (p< 0.001). Geç başvuran hastaların %64 `ne, erken başvuran hastaların %10' nuna re-embolektomi gerekti (p< 0.001). Erken başvuran hastaların %5' ne, geç başvuran hastaların %42'sine fasiyotomi yapıldı (p< 0.001). İki grup arasında, ek işlem ihtiyacı %6 ya %36 oranıyla 24 saatden sonra başvuran hasta grubunda anlamlı yüksek bulundu (p< 0.001).Sonuç: Akut periferik arteriyel embolide iskemi süresi, cerrahi sonuçları etkileyen önemli bir faktördür. Yüksek mortalite ve morbiditeyi önlemek için erken tanı ve tedavi gerektiren ciddi bir klinik tablodur.Anahtar Kelimeler: Emboli, iskemi süresi, başvuru zamanı, amputasyon, mortalite.

SUMMARYObjective: Acute peripheral arterial embolism is the third most common emergency case in the vascular surgery following aneurysm ruptures and arterial injuries. Treatment succes rate depends on rapidly diagnosis and early intervention. The purpose of this study to analyze the effects of the time between the onset of complaints and admission to hospital on surgical outcomes and mortality in the cases with acute peripheral arterial embolism.Material and Method: We retrospectively examined the surgical outcomes in the early period of 726 patients who underwent a total of 870 operations for acute peripheral arterial embolism at the Cardiovascular Surgery Department of Atatürk University Medical Faculty, between May 1993 and February 2012. The patients ranged in age from 1 to 95 years old and average age was 65,2 ± 13,9 years. There were 419 (58 %) men, 307 (42 %) women patients. The time of admission to hospital ranged in from 1 hour to 20 days and average time was 23,8 ± 6 hours. The patients divided into two groups according to admission time before or after 24 hours.Results: Among the patients; 595 (81 %) were admitted less than 24 hours and 131 (19 %) were admitted more than 24 hours (p< 0.001). The rate of motion functional loss was determined in the 86 %of the patients with late admission time and in the 51 %of the patients with early admission time (p< 0.001). The rate of succesfull revascularization was 89 %in the patients who were admitted within 24 hours and 60 %in the patients who were admitted more than 24 hours (p<0.001). The rate of amputation was 1 %and mortality rate was 5 %in the patients who were admitted within 24 hours whereas these rates were found in the patients who were admitted more than 24 hours as 27 %and 28 %, respectively. There was the significantly difference between the groups (p<0.001). Re-embolectomy required in the 64 %of the patients with late admission time and the 10 %of the patients with early admission time (p<0.001). Faciotomy was performed in the 5 %of the patients who were admitted within 24 hours and in the 42 %of the patients who were admitted more than 24 hours (p<0.001). Among the two groups, the necessary of additional surgical interventions was found higher by the rate 6 %versus 36 %in the patients who were admitted more than 24 hours (p<0.001).Conclusion: Duration of ischemia is an important factor affecting surgical results in the patients with acute peripheral arterial embolism. Peripheral embolism is a serious clinical situation which required early diagnosis and interventions for preventing hig mortality and morbidity.Key Worlds: Embolism, duration of ischemia, admission time, amputation,