Thermoluminescence properties of ZnS thin films developed by spray pyrolysis method

Abstract

ÖZET PÜSKÜRTME YÖNTEMİYLE ELDE EDİLMİŞ ZnS İNCE FİLMLERİN TERMOLUMİNESANS ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Bu tezde ince film üretim şartlarının (alttaban sıcaklığı ve başlangıç materyalinin sıcaklığı gibi) termoluminesans sinyalinin şiddeti ve termoluminesans yayılma bandı üzerine etkisi, püskürtme yöntemiyle büyütülmüş ZnS numuneleri kullanılarak çalışılmıştır. Termoluminesans sinyalinin şiddetinin alttaban sıcaklığının yükselmesiyle arttığı, 500 °C lik alttaban sıcaklığı (Ts) ve yüksek oranda ZnCİ2 tuz çözeltileriyle de maksimum seviyeye ulaştığı gözlemlenmiştir, ikinci olarak ZnS numunelerinde bulunan tuzakların enerji seviyelerinin tek bir enerji seviyesine sahip olmadığı ve bir dağılım gösterdiği gözlemlenmiştir. Tuzakların enerji seviyeleri giderek artan bir oranda dağılmıştır fakat alttaban sıcaklığının artmasıyla enerji seviyeleri tek bir enerji seviyesine yaklaşmıştır. Anahtar kelimeler: İnce film,ZnS, termoluminesans, tuzak parametreleri. iv

ABSTRACT THERMOLUMINESCENCE PROPERTIES OF ZnS THTN FILMS DEVELOPED BY SPRAY PYROLYSIS METHOD SÖNMEZ Ümit M. SC, inP.E. University of Gaziantep Supervisor: AssistProf. Dr. Mustafa ÖZTAŞ January 2005, 44 pages In this thesis, the effect of thin film production conditions (substrate temperature and ratio of starting material) was studied on the intensity of thermoluminescence (TL) signal and TL emission spectrum of ZnS samples that were grown by spray pyrolysis method. It was observed that the intensity of TL signal increases with increasing the substrate temperature (Ts) and reaches a maximum point at the substrate temperature of 500 °C with a high ratio of ZnCb salt solutions. Secondly, it was observed that the energy level of trap present in ZnS samples is not single-level but instead has a distribution of energy levels. The type of the trap distribution is probably an exponential distribution. However, the distribution of energy levels approaches to single energy level with increasing substrate temperature. Keywords: thin films, ZnS, thermoluminescence, trapping parameters. m