İşçinin sadakat borcu

Abstract

İŞÇİNİN SADAKAT BORCU ÖZET İş sözleşmesinin işçi ve işveren tarafları arasında devamı için, işçi ve işverenin karşılıklı borçlarının uygun bir şekilde yerine getirilmesi gerekir. İşçinin borçlan arasında en Önemlilerinden olan `sadakat borcu` açık ifadelerle kanunda dûzenlenmemekle birlikte; `Doktrin ve Yargıtay Uygulamasıyla` açıklığa kavuşturulmaya çalışılan ve genel kabul gören bir müessesedir. Ancak, bu borcun yansımaları olan işçinin davranışlarının çeşitliliği, çokluğu, borcun açık bir kanuni sistematiğe kavuştu rulamamasına ve kapsamının belirlenememesine yol açmaktadır. İşçi ve işveren arasındaki iş sözleşmesi ilişkisi, `bağlılık` unsuruyla diğer sözleşme ilişkilerinden ayrılmaktadır. Ayrıca `karşılıklı güven` ilkesine dayanmakta ve bu perspektifte akitten doğan borçların iyi niyetle yerine getirilmesi gerekmektedir. İşte taraflar arasında bulunan `güven ilkesi`ni zedeleyici iç ve dış etkenler söz konusu olduğunda, bu etkenlerin tesiriyle akdi ilişki, ya zayıflamakta ya da çekilmez hale gelmektedir. Bu durumda ilişkinin devamı beklenemez. Bu sebeple bir yandan `iş güvencesi ilkesi`ni sağlamaya çalışırken akdi ilişkinin çekilmez hâle gelmemesi de dikkate alınmalı, `akit serbestisinin` sonucu kurulan iş akdini sona erdirmek ile `iş güvencesini` sağlamak arasında, taraflar arasında katlanılamaz durumlar mümkün olduğunca önceden ön görülmeli, katlanma derecesi, arada denge unsuru olmalıdır. Sadakat borcu ile işçinin diğer tüm borçları belli bir ilişki içersindedir. Hatta bazı yazarlarca ayrı bir borç olarak ifade edilen, özen borcu, rekabet borcu, fazla çalışma borcu, sır saklama borcu, talimatlara uyma ve katlanma borcu, `sadakat` in işçi davranışlarında yansımalarıdır.VI Sadakat borcunun sınırlarının tespit edilememesinin, işçi aleyhine değerlendirilerek, bu borcun işçinin günlük hayatını çekilmez hale getirecek şekilde baskı unsuru olarak kullanılmaması gerekir. Bu doğrultuda, işçinin anayasal temel haklarının zedelenmemesi ve fesih hakkının işverence kötüye kullanılmaması yargı organlannca gözetilmelidir. Ancak, tabii ki işçi ve işveren arasındaki denge unutulmamalıdır. Sadakat borcuna aykırı olarak davranan işçilerin sözleşmelerini feshetmek ve işverenin bu doğrultuda zararlarını karşılamak ta devletin bir görevidir.

VII LOYALTY OBLIGATION OF EMPLOYEES SUMMARY In order to continue the Labour Contract between tha employees and employers, mutual obligations must performed properly. However `Loyalty Obligation`, which is one of the most important obligations of employees, is not stated clearly in laws and regulations, it is tried to be clarified by `Doctrines and Supreme Court Decrees`, and it is generally accepted. But, because of varities and diversities in employees' attitudes and behaviors, that are the reflections of this obligation, this obligation cannot be put into legal system and its scope cannot be established. Labour contract between employees and employers becomes different through the fact of ''fidelity`. It also depends on principle of `mutual trust` and obligations arising from this contract should be kindly carried out. Here, if internal and external factors come into existence that damage the `Principle of trust`, contractual relations weaken or become unbearable. The relations cannot continue under these circumstances. Therefore, while providing `Labour Guarantee Principle, contractual relations should not be made unbearable; `Unbearable situations between the parties` should be anticipated, and there must be a balance between terminating `Labour contract`, which has been signed willingly, and providing `labour guarantee`. Loyalty obligation and all other obligations of the employees have a certain relation. Even, some obligations such as care obligation, competition obligation, over-working obligation, obligation of hiding secrets, obligation of obeying and bearing instructions, which are defined as separate obligations by some authors are all reflections of Loyalty in behaviours and attitudes of employees.VIII Since limits of Loyalty Obligation cannot be established, this obligation should not be used as a restraint agent in daily life against the employee. In this context, judicial authorities should consider this fact in order not to damage constitutional rights of the employee and let the employer to breach the annulment right. But, surely, the balance between the employees and employer should be remembered. So, annuling contracts of the employees opposing to Loyalty Obligation and covering the employees' damages in this context duties of the goverment.