Türkiye üniversitelerindeki sürekli eğitim merkezlerinin yapısı ve işleyişi

Abstract

Bu araştırmada, üniversitelerdeki sürekli eğitim merkezlerinin (SEM) yönetsel ve örgütsel yapısının ve eğitim programlarının incelenmesiyle; SEM'lerin, bireylerin ve toplumun yaşamboyu öğrenme gereksinimlerini karşılamada katkı ve etkililiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni, Türkiye'deki Devlet üniversiteleri içerisinde sürekli eğitim merkezi bulunan 34 üniversitedir. Sürekli eğitim merkezi bulunan 34 üniversiteden belirli ölçütler kullanılarak yapılan seçme sonucunda belirlenen 12 sürekli eğitim merkezi ise, araştırmanın çalışma evrenini oluşturmaktadır ve bu çalışmada 12 sürekli eğitim merkezi, yapı ve işleyiş açısından ayrıntılı olarak incelenmiştir. Araştırma verileri, nitel yöntemle elde edilmiştir ve araştırmacı tarafından geliştirilen görüşme formu kullanılarak, SEM yöneticileriyle görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca, SEM'lerin yönetmelik, faaliyet raporu, stratejik plan gibi belgeleri üzerinde doküman incelemesi yapılmıştır. Görüşme tekniği ve doküman incelemesi ile elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan sonuçlar şunlardır: (1) SEM'ler, bireylerin ve toplumun gereksinimini karşılayacak genel ve mesleki eğitimlerin, sürekli eğitim yoluyla sağlanması amacıyla kurulmuştur. (2) SEM'lerin örgüt yapısı; müdür, müdür yardımcısı, koordinatör, yönetim kurulu ve merkez kurulu ve sekreteryadan oluşmaktadır. (3) SEM'lerin yürüttüğü etkinlikler, döner sermaye işletmesi çalışmaları kapsamında değerlendirilmekte ve etkinliklerden elde edilen gelirler de, döner sermaye geliri olarak kabul edilmektedir. (4) SEM'lerde eğitim programları, üniversitenin akademik birimleri ve öğretim elemanlarının yanı sıra merkez yönetimi tarafından tasarlanmaktadır. (5) SEM'lerdeki etkinlikler, kurumsal ya da bireysel isteme bağlı olarak yapılmaktadır. Kurumların ve bireylerin yanı sıra SEM yönetiminin de gereksinim olarak görüp, belirlediği kurslar açılmaktadır. (6) SEM'lerde yürütülen çalışmalar/etkinlikler için herhangi bir kamu bütçesi ayrılmamıştır ve Merkez çalışmaları, katılımcılardan alınan ücretle finanse edilmektedir. (7) SEM'lerde düzenlenen etkinlik sonunda eğer başarı sınavı varsa, sınavda başarılı olanlara sertifika verilmektedir. Sınav gerektirmeyen etkinliklere katılanlar, bu etkinlik sonunda katılım belgesi almaktadır. (8) SEM'lerde en çok düzenlenen etkinlikler; sertifikalı eğitimler, kurslar ve kurumsal eğitimlerdir. SEM etkinlikleri ağırlıklı olarak, bireylere yönelik düzenlenen kurslardan oluşmaktadır. Bu kurslar bireylere bilgi-beceri kazandırma, meslek edindirme amaçlı olarak birbirinden farklı konuları içermektedir. (9) SEM'lerde yaşanan en büyük sorun, mali ve bürokratik sorunlardır. Ayrıca, SEM'lerde yapılan etkinliklerin tanımlanmasında ve katılımcılara verilen belgelerde standartlaşma oluşmamıştır. (10) SEM'ler, örgütsel yapılanma ve yönetsel işleyiş açısından henüz belirli bir standartta olmamakla birlikte Türkiye'de yaşamboyu eğitim bağlamında umut vericidir.

The purpose of this study was to examine managerial and organizational structure of Continuing Education Centres and to investigate the effectiveness of Continuing Education Centres at the universities about lifelong learning. Population of the study consists of 34 Turkish Universities which have Continuing Education Centres. Twelve of them are selected as the working population or sample. Qualitative data were collected for this study. The instrument were developed by researcher for this study and used to interview with these centers? administrators. In addition, instructions, reports, and organizational aspect of Continuing Education Centres were explored. The data from interview and documents were analyzed content by analyzing the documents. The results of the study are summarized as follows: (1) Continuing Education Centres were established to fulfill continuing education needs of the society and individuals. (2) The organizational structure of Continuing Education Centres are formed as Manager, assistant of manager, coordinator, administration, officer, and the boards as administration board, and Continuing Education Centres board. (3) Continuing Education Centres activities are considered as the circulating capital and incomes gained activities are accounted as circulating capital revenue. (4) Generally, educational program at the Continuing Education Centres are planned by academic units, academicians or Continuing Education Centres administration. (5) The main reason for activating any courses at the Continuing Education Centres, the demand factor is necessary which may be either individually or institutional. (6) There is no public budget for courses at the Continuing Education Centres, however, they were financed by participants. (7) If the participants are examined after the course, certificate is given. On the other hand, if the exam is not necessary after activities, participatiants are documented. (8) Depends on level and variability, there are different courses available at continuous education centers. Activities at Continuing Education Centres are generally education with certificate, courses, and institutionally self-talored education. (9) Financial and bureaucratic problems are the most important issues for Continuing Education Centres. In addition, another important problem is unstandardisation of the course and certificate given to participants. (10) Although these Continuing Education Centres need some standards for consistency, they do not have almost any standard programs yet, therefore, they are working independently. Nevertheless, Continuing Education Centres will have some bright future in terms of supporting lifelong learning in our country.