Uluslararası ticaretin dinamik kazançları: Türkiye üzerine bir inceleme

Abstract

Dışa açık ekonomilerin başarı performansının artması, 1980'li yıllarda birçok ekonominin dışa açık büyüme stratejisini benimsemesine neden olmuştur. Uluslararası entegrasyon sürecinde ülkeler arasındaki bölgesel ekonomik bütünleşme hareketleri gittikçe önem kazanmaktadır. Türkiye de bu serbestleşme sürecine GATT/WTO kapsamında dahil olmuş, özellikle 1980'li yılların ortasından itibaren dışa açık bir ekonominin ilke ve esaslarını benimsemiştir. Bu doğrultuda uluslararası ticaretten kazanç elde etmeye yönelik politikalar izlemeye başlamıştır.Çalışmada uluslararası ticaretin dinamik kazançlarının rekabet, makro ekonomik istikrar, doğrudan yabancı sermaye yatırımları, uzmanlaşma, ölçek ekonomileri, dışsal ekonomiler, teknik ve teknolojik bilginin yayılımından oluştuğu saptanmış ve bu kazanç kanallarının Türkiye üzerindeki etkileri incelenmiştir. Türkiye'de 1980-2006 döneminde bu etkilerin zaman içerisindeki eğilimi Almon dağıtılmış gecikme modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, değişkenler arasında anlamlı bir ilişki ortaya koymuştur. Yapılan ampirik çalışmaya dayanarak, serbestleşme sonrası Türkiye'nin ticaretten dinamik kazançlar elde ettiği ortaya konulmuştur.

The increasing success of open economies led many countries to adopt open-led growth strategies in 1980s. In the process of international integration regional economic integration has been getting importance. Turkey has been included in this process via GATT/WTO arrengements. Specifically, Turkey has adopted export-led strategies beginning from mid-1980s. In this respect, Turkey followed policies which benefit international trade.This study revealed that dynamic gains of international trade international trade has been determined as competition, macro economic stabilization, foreign direct investment, specialization, economies of scale, external economies, technical and technological knowledge spillovers. This study investigated the effects of these gains channels on Turkey. The effects of these channels are analized for 1980-2006 period by utilizing Almon distributed lag models. The empirical investigation reveals significant relationship between variables. In terms of the empirical study, it is possible to conclude that, Turkey gained dynamic benefits after liberalisation.