Küreselleşme sürecinde gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akimlarinin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği

Abstract

Küreselleşme sürecinin hız kazandığı günümüz dünyasında, ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerin yoğunlaştığı ve bunun uluslararası alanda sermaye akımlarını giderek artırdığı bilinen bir gerçektir. Bu sermaye akımlarının, özellikle gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümeleri üzerindeki etkileri, son yıllarda gerek teorik gerekse görgül olarak pek çok çalışmada tartışılmaktadır. Bu konudaki görgül çalışmaların bir kısmında, doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) gibi belli bir türdeki yabancı yatırımın büyüme üzerindeki etkisi ele alınırken, bir kısmında da birden fazla ya da tüm yabancı yatırım türlerinin (YYT) büyüme üzerindeki etkileri ele alınarak, bunlar arasında karşılaştırma yapma imkânı oluşturulmaktadır. Bu çalışmada da benzer bir amaçla, Türkiye ekonomisine yönelik tüm YYT'nin büyüme üzerindeki etkileri incelenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda, DYY'nin yanı sıra, hisse senedi (HSYPY) ve borçlanma senedi yabancı portföy yatırımları (BSYPY) ile kısa vadeli (KVYDY) ve uzun vadeli yabancı diğer yatırımların (UVYDY) büyüme üzerindeki etkileri de analiz edilmiştir.Çalışmanın uygulama bölümünde, 1992:I-2008:II dönemi Türkiye ekonomisi verileri için, YYT ile büyüme arasında uzun dönemli bir ilişki olup olmadığı, Pesaran, Shin ve Smith (2001) tarafından geliştirilen otoregresif dağıtılmış gecikme (ARDL) modeli sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. YYT ile büyüme arasında bir eşbütünleşme ilişkisinin olduğu saptandıktan sonra ARDL katsayıları tahmin edilmiştir. Görgül çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, DYY, HSYPY ve KVYDY'nin büyüme üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, BSYPY'nin büyüme üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamış, UVYDY'nin etkisi ise negatif ve anlamlı bulunmuştur. Ayrıca, değişkenler arasındaki kısa dönemli dinamiklerin belirlenmesi amacıyla hata düzeltme modeli (ECM) oluşturulmuştur. Tahmin edilen modelde hata düzeltme teriminin katsayısı beklenen aralıkta ve anlamlı bulunmuş, buna göre hata düzeltme mekanizmasının çalıştığı anlaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Yabancı Sermaye Yatırımları, Ekonomik Büyüme, ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Hata Düzeltme Modeli.

It is a fact that capital flows have increasingly been gaining speed internationally as economic relationships intensify among countries as a result of fast globalization processes. The effects of these capital flows especially on developing countries? economic growth have been widely debated in several theoretical and empirical analysis recently. Some of the empirical works include only the effects of foreign direct investments (FDI) on economic growth while others take into consideration effects of more than one or all types of foreign capital investments (FCI), which allow comparison of the effects of different types of FCI. In this study we tried to analyse effects of all types of FCI on economic growth for Turkey. Therefore other than FDI we also included equity securities foreign portfolio investments (ESFPI), debt securities foreign portfolio investments (DSFPI), short term foreign other investments (STFOI) and long term foreign other investments (LTFOI) in the analysis.In the empirical part of the study first of all we tried to determine if there is a long term relationship between the economic growth and FCI for Turkey in the period of 1992:I-2008:II by applying autoregressive distributed lag (ARDL) model bounds testing approach which is developed by Pesaran, Shin and Smith (2001). After determining the cointegration relationship between FCI and growth, ARDL coefficients are estimated. According to the findings of empirical research, FDI, ESFPI, and STFOI have positive and statistically significant effects on economic growth in the period of 1992:I-2008:II. On the other hand, it is found out that while DSFPI have no significant effect on economic growth, LTFOI have negative and significant effect on economic growth. Furthermore, error correction model (ECM) is developed to find out short term dynamics between the variables. As a result estimated coefficient of error correction term is found in the expected interval and statistically significant which indicates error correction mechanism runs correctly.Keywords: Globalization, Foreign Capital Investments, Economic Growth, ARDL Bounds Testing Approach, Error Correction Model.