Türkiye`de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 1981-2006 dönemi yıllık verilerden hareketle Türkiye'de beşeri sermaye yatırımlarının iktisadi kalkınmaya etkisini zaman serileri analizinden hareketle test etmektir. Bağımlı değişken fert başına reel GDP artış hızı olmak üzere, beşeri sermaye değişkenini temsilen toplam eğitim harcamalarının GDP'ye oranı, toplam sağlık harcamalarının GDP'ye oranı ve yükseköğretim okullaşma oranı dikkate alınmıştır. Ayrıca fiziki sermaye yatırımları göstergesi olarak sabit sermaye yatırımlarının GDP'ye oranı alınmıştır. Çalışmada sınanacak temel hipotez ?Türkiye'de 1980 sonrası dönemde beşeri sermaye yatırımları fiziki sermaye yatırımlarına göre daha etkin rol oynamıştır? şeklinde formüle edilebilir. Bu amaçla Romer (1990) tarafından geliştirilen İçsel Teknolojik Değişme Modelinden yararlanılmıştır. Ekonometrik tahmin yöntemi olarak zaman serileri analizi kullanılmıştır. Her bir değişkene ilişkin birik kök testleri yapılmış, değişkenlerde kırılma olup olmadığı test edilmiş ve Engle-Granger iki aşamalı eş-bütünleşme analizinden hareketle üç ayrı model için değişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki saptanmaya çalışılmıştır.Ekonometrik tahmin sonuçları 1981-2006 dönemi için, model seçme kriterleri de göz önünde bulundurularak, Türkiye'nin iktisadi kalkınma sürecinde fiziki sermaye yatırımlarının daha önemli bir rol oynadığı ve içsel büyüme sürecinin önemli ölçüde fiziki yatırımlara bağlı olduğunu ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler: Beşeri Sermaye, İktisadi Büyüme, Romer Modeli, Zaman Serileri, Birim Kök, Eş-Bütünleşme

The aim of this paper is to test empirically the effect of human capital investment on economic development by using time series methods for the period 1981-2006 in Turkey. We employ the real per capita growth rate as a depented variable and physical capital and human capital as indepented variables. Growth rate of total fixed capital is used for total physical capital variables. In case of human capital; the share of total education expenditure in GDP, the share of total health expenditure in GDP and rate of school enrollment are used by turns. The main hypothesis is to test whether the primal factor is human capital in Turkish economic development. To test this hypothesis we use Romer?s (1990) Endogenous Technological Change Model (ETCM). The Engle-Granger two step co-integration method is used with time series.The econometric results indicate that physical and human capital accumulation affects positively Turkish economic development. But, when we apply model selection criterion, the main result of this paper show that the Turkish economy has acchieved endogenous growth depending on physical capital rather than human capital.Keywords: Human Capital, Co-integration, Romer Model, Time Series, Unit Root, Economic Growth