Türkiye`de yurttaşlık: Ekonomik ve sosyal haklar(1961-2008)

Abstract

Yurttaşlık, devlet ile bireyler arasında hukuki bir bağ oluşturan haklar bütününe işaret etmektedir. Yurttaşlığın gelişimi Antik Yunan'a dayanmakla birlikte modern anlamda yurttaşlığın gelişimi ise daha sonraki tarihsel süreçlere rastlamaktadır.Yurttaşlık kurumunun modern anlamda ortaya çıkışı kapitalist sistemin gelişimiyle paralellikler göstermektedir. Başlangıçta medeni ve siyasal haklar ekseninde gelişen yurttaşlık zamanla ekonomik ve sosyal alana doğru genişlemeye başlamıştır. Medeni ve siyasal haklar kapitalizmin eşitsizlikçi yapısı ile uyum sağlarken ekonomik ve sosyal haklardaki gelişme kapitalizm ile görece çelişkili bir durum yaratmıştır. Ekonomik ve sosyal hakların 1945'lerde refah devleti bağlamında genişlemesi sermaye birikim süreci ile bağlı olarak hayata geçirilirken, 1970'lerden itibaren neoliberal politikalar ekseninde bu sefer daralma sürecine girmiştir. Bu daralma da yurttaşlığın piyasalaşmasına işaret etmektedir.Bu çalışmada Türkiye'de dönemsel olarak 1961 Anayasası ile genişleyen ekonomik ve sosyal haklar bağlamında yurttaşlığın 24 Ocak 1980'den sonra uğradığı değişim, gerek hukuki açıdan gerekse uygulanan politikalar açısından somut bir şekilde ortaya konmuştur.?Türkiye'de ekonomik ve sosyal haklar açısından yurttaşlığın gelişimi? ni ortaya koymak çalışmanın ana amacını oluşturmuş ve bu bağlamda tarihsel bir perspektif içerisinde anayasal bir tartışmanın ötesinde somut göstergeler yoluyla değişimin doğrultusu kapsamlı bir şekilde incelenmiştir.Tarihsel dönemeçler farklı ekonomik, siyasal ve toplumsal süreçlere işaret ettiğinden dönemsel karşılaştırmalar yurttaşlığın gelişimi ve değişimi açısından ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünde Türkiye'de 1980 sonrası yaşanan neoliberal dönüşümün yurttaşlık üzerine etkisi ?yurttaşlığın piyasalaşması? başlığı altında tartışılmıştır.

Citizenship set of the entire rights that forms a legal connection between the state and individuals.The appearance of citizenship and the progress of capitalist system are synchronic. Citizenship which developed around the center of civil and political rights in the beginning, began to spread through economic and social fields. Civil and political rights were in accordance with the unequal structure of capitalism whereas the development in economic and social rights created a contradictory condition.While, the widening of economic and social rights related to the welfare state in 1945 , was realized according with the spesific forum of capital accumulation of the period , it entered a period of constriction dealing with neoliberal policies after 1970s in the period shapest by neoliberal policies. This constriction indicates that the citizenship has been commercialized.In this study the change which citizenship underwent after 24 January 1980 in the context of expnding economic and social rights period that land expanded with 1961 Constitution in Turkey is put forward concretely both legaly and in terms of policies implemented.Showing the improvement of citizenship in Turkey clearly in the context of economic and social rights became the main target of the study and with this purpose the direction of the change was examined comprehensively in historical perspective and beyond of legal discussion.Because of the historical bends indicate different economic, political and social processes, the periodic comparisons were examined in the context of the improvement and change of citizenship. At the end of this study the influence of the neoliberal transformation - after 1980 in Turkey- on citizenship was discussed under the topic ?commercıalization of cıtızenshıp?.