Otel işletmelerinde mevsim dışı satışların maliyet yönetimi açısından incelenmesi ve örnek bir uygulama

Abstract

Konaklama sektörünün en büyük temsilcisi olan otel işletmelerinde, kârlılığı etkileyen en önemli faktörlerin başında maliyetler gelmektedir. Turizm pazarındaki, uluslararası düzeyden ulusal alandaki işletmelere kadar var olan yoğun rekabet göz önüne alındığında; satış fiyatlarında ve turizm talebinde yaşanabilecek kayıplar maliyet kontrol sistemlerini daha da önemli hale getirmiştir. Bu açıdan, günümüzde maliyet ve yönetim muhasebesinin etkin bir şekilde uygulanması tüm işletmelerde olduğu gibi otel işletmeleri içinde bir zorunluluk haline gelmiştir.Turizmin mevsimsellik özelliği tıpkı bir zincirin birbirine kenetlenmiş halkaları gibi otel işletmelerinden başlayarak; yatırımcıları, istihdam edilenleri, turistik destinasyonları, diğer turizm işletmelerini ve sonuçta ülke ekonomisini olumsuz etkilemektedir. Artan rekabetten etkilenmek istemeyen otel işletmelerinin, mevsim dışı satışlara yönelerek tam yıl turizm faaliyetine geçmesinin bu olumsuzluğun giderilmesine yardımcı olacağı açıktır. Sabit yatırımların çok yüksek olduğu otel işletmeleri için tüm yıl çalışmak daha rasyonel bir karardır. Çünkü, yüksek sezondaki kazançlar kârlılığın garantisi değildir.Otel işletmelerinin üst yöneticisi veya sahipleri, fiyat belirleme, gelecekle ilgili özel kararlar alma ve plânlama gibi benzer durumlar da finansal muhasebeden alınmış verilerden yapılacak maliyet analizlerine ihtiyaç duyarlar.Çalışmanın birinci ve ikinci bölümünde; turizm, otel, mevsimsellik, otel ürünleri, hizmet, gider kavramı ve maliyet analizleri hakkında genel ve açıklayıcı bilgiler verilmiştir.Son bölümde, örnek bir otel işletmesinin muhasebe verilerinden yola çıkarak toplam maliyet fonksiyonunun nasıl elde edileceği üzerinde durulmuştur. Daha sonra, bulunan maliyet fonksiyonu, değişik açılardan analiz edilmiş, mevsim dışı faaliyet kararlarını vermek ve fiyatlama kararlarını almak için kullanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Turizm, Mevsimsellik, Otel İşletmeciliği, Maliyet Muhasebesi, Yönetim Muhasebesi, Maliyet Analizi.

In the hotel business which is the largest component of the accommodation industry, the most important factor that affects the profitability is cost. In Tourism market, considering the intense competition among companies in national and international level, the lowness of the selling prices make the cost control systems even more important. From this perspective, the effective implementation of the cost and management accounting concepts has become a necessity in the hotel business.The hotel business as well as labors, tourist destinations, other tourism enterprises, country?s economy have adversely been affected by the seasonality of tourism. So, the hotel companies which try to mitigate the effects of the increased competition have turned to the full year tourism, selling also in the off season. In the hotel business the amount of the fixed investment is very high, so it is very rational decision for hotel companies to operate year around. Because of the earnings in the peak season does not guarantee the profitability.The hotel owners and managers need the cost analysis as well as the cost data taken from financial accounting in order to set prices and to take prospective decisions.In the first and second section of the study, general data of about, tourism, hotel, seasonality, hotel products, services and expenses concepts have been explained.In the last section, the total cost function of a sample hotel business unit was has been obtained. Later, the cost function has been analyzed from different points in order to make off season decisions and to determine of prices.Key Words: Tourism, Seasonality, Hotel Business, Cost Accounting, Management Accounting, Cost Analysis