Şiirde fonetik - semantik ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada; farklı türdeki şiirlerde kullanılan sesler ile bu seslerin oluşturduğu kelimelerin duygu değerleri arasındaki ilişki incelenmiş ve farklı türdeki şiirlerin ses değerleri karşılaştırılmıştır. Fonetik - semantik ilişkisi doğrultusunda, Türkçe şiirlerdeki kelimeleri oluşturan seslerin, anlamı nasıl oluşturduklarını ortaya çıkarmak, araştırmanın temel amacıdır.Araştırmanın evrenini, Yeni Türk Edebiyatındaki lirik ve epik duygulu şiirler; örneklemini, evreni oluşturan şiirler arasından aşk, özlem, hüzün, ölüm duygularının yansıtıldığı 20 lirik şiir ile kahramanlık, vatan ve millet sevgisi duyguların yansıtıldığı 20 epik şiir oluşturmaktadır.Araştırmada veriler, Türkçe Sözlük'te (2005) yer alan duygu yüklü kelime ve kelime grupları, olumsuz-olumlu ve nötr olarak sınıflandırılıp bu doğrultuda, Yeni Türk Edebiyatındaki lirik ve epik şiirler taranmış ve böylelikle uzman tarafından araştırma kapsamına alınacak şiirler seçilmiştir. Seçilen şiirlerin analizinde ise, ?Kelime Değerlendirme Tablosu? ile kelimelerin ses değerleri tespit edilmiş ve böylece her şiire ait kelimelerin ses değerleri toplanıp şiirlerin puan değerleri belirlenmiştir. Ayrıca, şiirlerdeki seslerin sayılmasıyla elde edilen frekans ve yüzde oranları ortaya çıkarılarak, şiirlerin ses ve anlam ilişkisi incelenmiştir. İnceleme sonucunda elde edilen bulgular, öncelikle şiirlerin yansıttığı duygu değerleriyle karşılaştırılmış ve böylelikle, farklı türdeki şiirlerdeki seslerin sıklık oranı tespit edilmiş ve elde edilen bulgular birbirleriyle karşılaştırılmıştır.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, akıcı seslerin olduğu kelime ve kelime gruplarından oluşan şiirlerde aşk, özlem, sevgi duygularının yani olumlu duyguların yansıtıldığı belirlenmiş; hüzün ve ölüm duygularının yansıtıldığı şiirlerde ise, patlayıcı seslerin olduğu kelime ve kelime gruplarında karamsarlık, sitem, öfke, mutsuzluk, melankoli gibi olumsuz duyguların oluştuğu görülmüştür. Ayrıca aşk ve özlem şiirlerinde, patlayıcı seslerin olumlu duygulara büründüğü de tespit edilmiştir. Epik şiirlerde ise patlayıcı sesler, kelime ve kelime gruplarının iç dünyalarında kahramanlık, yiğitlik, vatan ve millet sevgisi gibi duygular oluşturduğu görülmüştür.

In this study, different types of poetry with the sounds created by the sound of the words examined the relationship between values and emotions of the poems in the voices of different types of values were compared. Phonetics - semantic relation in the direction of Turkish poetry in the words of the sound patterns of how they had the means to uncover, is the main aim of the study.Research universe, the new Turkish literature in the lyric and epic poet poetry; sample, the universe creates poetry from the love, longing, sadness, death, emotions reflected 20 lyric and heroic, nation and nation, the love of emotions reflected in 20 epic poem form.The data, in Turkish Dictionary (2005), the emotional words and phrases, negative-positive, and neutral as classified in this direction, a new Turkish literature in the lyric and epic poems scanned and therefore specialist research be included poems are chosen. In the analysis of selected poems, `Words Assessment Table` with the sound of words, so that each poem has been identified for the collection of words and poetry of sound values were determined by point value. Also, the number of voices in poetry and frequency obtained by subtracting out the percentage volume of poetry and meaning relations were examined. The results of the examination, primarily reflecting a sense of poetry compared with the values and therefore different kinds of voices in the poem have been identified and determined the rate offindings were comparedwith each other.Research results obtained from the findings, smooth sound of the words and phrases which the poems of love, longing, love, feelings that positive emotions are reflected designated, sadness and death of her emotions is reflected in poems, the explosive sound of the words and phrases in the sadness, my anger, frustration , showed the formation of negative feelings such as melancholy. Also in the poems of love and longing, explosive consonants at the positive feelings that were wrapped. The detonator in epic poetry, sounds, words and phrases for feelings of heroism, valor, love of homeland and nation, as has been shown to create feelings.