Benlik uyumsuzlukları kuramının tanı alan ve almayan örneklemde araştırılması

Abstract

Benlik Uyumsuzlukları Kuramına (BUK) göre, farklı türde benlik uyumsuzlukları (ideal ve görev) farklı türde duygusal duyarlılık veya sorunlarla ilişkilidir. Şimdiki çalışmanın temel amacı; BUK'un temel varsayımlarını Türkiye bağlamında test etmektir. Bunun yanında, BUK'ta önerilmeyen korkulan benlik uyumsuzlukları ile kişilerin yaşayabileceği olumsuz duygularla ilişkisi de araştırılmıştır. Bu amaçla; tanı almış (depresyon ve anksiyete) ve almamış toplam 200 kişi üzerinde çalışma yürütülmüştür. Katılımcıların, benlik uyumsuzlukları iki farklı yöntem ile (Sıfat Listesi ve İşaret Yerleştirme Testleri) kişilerin duygusal durumları ise; Kısa Semptom Envanteri ölçekleriyle belirlenmiştir. Verilerin analizi temel olarak, hiyerarşik regresyon analizleriyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ortaya çıkardığı, önemli bulgulardan bir tanesi; benlik uyumsuzluklarının ölçülmesinde kullanılan farklı yöntemlere bağlı olarak sonuçların değişmesidir. Diğer önemli bulgu, tanı almış ve almamış gruplar arasında; benlik uyumsuzlukları ve benlik uyumsuzluklarının duygusal sorunlarla ilişkisinin farklılaşmasıdır. Benzer şekilde, korkulan benlik uyumsuzluğu, hem depresyon hem de anksiyete puanlarının, önemli bir yordayıcısı olarak görülmektedir. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde; BUK'un temel varsayımlarının kısmi olarak desteklendiği görülmektedir. Özellikle, BUK'un önerdiği gibi ideal benlik uyumsuzlukları ile depresyon arasında ilişki tutarlı bir şekilde ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Benlik Uyumsuzlukları Kuramı, korkulan benlik, depresyon ve anksiyete

ABSTRACTAccording to Self Discrepancy Theory (SDT), the specific types of discrepancies (ideal and ought discrepancy) are related to distinct emotional vulnerabilities. Testing the basic assumptions of SDT within Turkish cultural context is the main purpose of the present study. Another aim of this study is to explore the relationship between undesired self and the emotional problems that is not offered by SDT. Half of participants of this study were clinically diagnosed with depression and anxiety problems and the other half was with no such diagnoses (a total of 200) The self discrepancies were measured through two alternative measures: Integrated Self Discrepancy Index and Marker Placement Task. Emotional problems were measured with Short Symptom Checklist. The hierarchical regression analyses was the main statistical technique to investigate unique effects discrepancies on emotional vulnerabilities. The findings yield that the pattern of relationships has changed according to the method used to measure self discrepancy effect. Similarly, the undesired self discrepancy was found as an important predictor of depression and anxiety scores. Also, the dynamic of relationships between self-discrepancies and emotional vulnerabilities varied according to the sub-sample (clinical group vs. group with no diagnosed). Overall, some of the findings was consistent with SDT? assumptions. Especially, relationships between ideal-self discrepancies and depression as suggested by SDT were consistently observed.Key Words: Self Discrepancy Theory, undesired self, depression and anxiety