Batı Anadolu Beylikleri`nin teşekkül devri

Abstract

1071 Malazgirt Meydan Savaşı, Anadolu'nun Türkleşme sürecini başlatan önemli hadiselerden biridir. Bu önemli olaydan sonra Anadolu'da doğudan batıya doğru irili ufaklı Türkmen Beylikleri kurulmuş ve Anadolu'nun etnik simasını büyük oranda değiştirmeyi başarmışlardır. Bunun yanı sıra Bizans İmparatorluğu'nun yanı başında, İznik'te kurulan Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bizans yönünde genişlemesi Anadolu'nun Türkleşme sürecine hız kazandırmıştır. Ancak bu Türkleşme süreci, 1096 yılında meydana gelen I. Haçlı Seferi yüzünden kesintiye uğramıştır. Aldıkları yenilgi sonucunda batıdan Orta Anadolu'ya çekilen Selçuklular burada Batı Anadolu için mücadeleye devam etmişlerdir. Nitekim Anadolu Selçukluları ile Bizans İmparatorluğu arasında bu bölge XII. yüzyılın başlarından XIII. yüzyılın ilk çeyreğine kadar uzun çatışmalarla sınırların devamlı değiştiği bir alan haline gelmiştir. Ancak 1204 yılında meydana gelen IV. Haçlı Seferi sonrasında İznik Rum İmparatorluğu'nun kurulduktan bir süre sonra bölgeyi denetim altına alması bu bölge için mücadelelerin durmasına neden olmuştur. Bu arada Orta Asya'da başlayan Moğol İstilasının önünden kaçarak Anadolu'ya giren göçebe Türkmen aşiretlerinin bir kısmı Anadolu Selçuklu Devleti'nin güney ve kuzey uçlarına yerleştirilirken bir kısmı da Selçuklu Devleti'nin Bizans yönündeki batı uçlarına iskân edilmiştir. 1243 yılında Moğollar karşısında bozgun halinde dağılan Anadolu Selçuklu Devleti bu tarihten sonra gün geçtikçe Moğol boyunduruğu altında bağımsızlığını kaybedecektir. Buna karşılık Anadolu Selçuklu Devleti'nin uçlarında yığılan göçebe Türkmen Aşiretlerinin Bizans İmparatorluğu'nun 1261 yılında İstanbul'u geri alıp taşınmasından istifade batı yönündeki fetih ve gaza faaliyetlerini başlatacaklardır. 1261 yılından sonra başlayan bu fetihler sayesinde I. Haçlı Seferi sonrasında Bizans'ın eline geçen bu bölge Türkmen aşiret liderlerinin gazi önderleri sayesinde Türkleşmeye ve İslâmlaşmaya başlayacaktır. İşte çalışmamızda Batı Anadolu'da ortaya çıkan beyliklerden Germiyanoğulları, Menteşeoğulları, İnançoğulları, Aydınoğulları, Saruhanoğulları ve Karasioğulları'nın Batı Anadolu'yu Türkleştirmeleri anlatılmıştır.

After the battle of Malazgirt in 1071, Turcoman principalities of various sizes were founded in Anatolia from East to West. These principalities managed to change the ethnic makeup of Anatolia to a great extent. Morevoer, the founding of Anatolian Seljukid State in İznik rignt beside Byzantium Empire and its expansion into Byzantine territory contributed to the acceleration of the turkification of Anatolia. However, this process halted in 1096 because of the first Crusade. Defeated by the crusader army, Seljukids had withdrawn into Anatolian center and continued the struggle for the Western Anatolia. But this struggle was interrupted by the Fourth Crusade in 1023 resulting in the establishment of Empire of Nicaea. Meanwhile, Turcoman tribes fleeing from the Mongol occupation of central Asia into Anatolia were settled in the north and south borders of Anatolian Seljukid state and to the west at the Byzantine frontier by the Seljukids. After the defeat aganinst the Mongols in 1243, anatolian Seljukid state had lost its independence. In contrast, nomadic Turcoman tribes concentrated at the byzantine frontier would start the occupation and conquest of the western frontier facilitated by the reoccupation of Istanbul by the Byzantine Empire in 1261. As a result of these conquests starting after 1261, this region occupied by the Byzantines after the First Crusade would again started to be islamicized and turkified by the gazi leaders of Turcoman tribes. This study aims to describe this process of Turkification of Western Anatolia by the principalaties of Germiyanoğulları, Menteşeoğulları, İnançoğulları, Aydınoğulları, Saruhanoğulları and Karasioğulları.