Kurşun uygulamasının yerfıstığındaki (Arachis hypogaea L.) fizyolojik etkileri

Abstract

Kurşun, yeryüzündeki doğal kaynaklarda birçok formlarda bulunan ve geniş olarak dağılmış bir ağır metaldir. Çevredeki Pb derişimleri antropojenik aktivitelerden dolayı hızlı bir şekilde artmaktadır. Yerfıstığı Fabaceae'ye ait tek yıllık önemli bir yağ bitkisidir ve özellikle Osmaniye ve çevresinde ciddi ekim potansiyeline sahiptir. Bu çalışmamızda perlit ortamında yetiştirilen yerfıstığının (Arachis hypogeae L. cv. Sultan) büyüme ve gelişimleri üzerine kurşunun derişimlerinin (0, 10, 100 ve 1000 mg/L) etkisi araştırılmıştır. İklim dolabında, kontrollü şartlarda yürütülen çalışma bulgularımıza göre, uygulanan Pb'nin derişimleri artıkça metalin olumsuz etkilerinin de arttığı belirlenmiştir. Yerfıstığı fidelerinin kök, gövde ve yapraklarının Pb miktarları artan metal uygulamasıyla birlikte artmıştır. Fidelerde Pb içeriği kök>gövde>yaprak şeklinde olmuştur. Yaprakların fotosentetik pigment miktarları Pb toksisitesinden etkilenmiştir. Uygulanan Pb derişimleri, yerfıstığının kök, gövde ve yapraklarının hücre membranlarında oksidatif strese neden olduğu malondialdehit sonuçlarından anlaşılmıştır. Fidelerin bütün kısımlarının protein miktarlarında genelde azalmalar belirlenmiştir. Prolin aminoasidinin miktarları kök ve gövdede kontrole göre genelde azalmışken, yapraklarda ise özellikle 100 ve 1000 mg/L'lik derişimde artmış olması, bu aminoasidin yapraklarda Pb toksisine karşı bazı rollerinin olabileceğini göstermiştir.

Lead is a heavy metal existing in different forms in natural sources on earth and being widely distributed. Environmental concentration of Pb is increased rapidly because of anthropogenic activities. Peanut is an annual important oil plant belonging to Fabaceae family and has great planting potential especially in Osmaniye and surrounding area. In our present study, effects of lead concentrations (0, 10, 100 and 1000 mg/L) on growth and development of peanut (Arachis hypogeae L. cv. Sultan) cultivated in a perlite medium were studied. According to our findings obtained from investigation carried under controlled conditions in climate chamber, it was determined that adverse effects of metal potentiated with increasing Pb concentrations. Pb amounts of root, stem and leaves of peanut seedlings elevated with increasing metal applications. Pb content followed root>stem>leaf pattern in seedlings. Photosynthetic pigment amounts of leaves are affected by Pb toxicity. It was figured by results of malondialdehyde that applied Pb concentrations caused oxidative stress in cell membranes of root, stem and leaves of peanut. Protein amounts of all parts of seedlings were determined to decrease in general. Although amount of prolin aminoacid decreased in root and stem when compared to control, determined increase in leaves especially at 100 and 1000 mg/L concentrations shows that this aminoacid can play some roles against Pb toxicity in leaves.