Toplam kalite yönetimi uygulamaları ile dönüştürücü liderlik arasındaki ilişki: Ulusal kalite ödülü almış olan kamu örgütlerinde bir araştırma

Abstract

Yaklaşık 30 yıllık bir geçmişi olmasına karşın, Toplam Kalite Yönetiminin (TKY) yönetim ve liderlik ile ilişkisi hala tartışılmaktadır. Değişimin ve etkilerinin temel tanımlayıcı haline geldiği günümüz dünyasında TKY, müşteri odaklı bir yönetim felsefesi olarak ön plana çıkmaktadır. TKY ile evrilmeyi amaçlayan kurum ve işletmeler, değişimler karşısında esnek hale geldikçe ve rekabet yoğunlaştıkça daha dinamik ve harekete geçirici lider tipine ihtiyaç duymaktadır. Literatürde TKY felsefe ve uygulamalarının lidere atfettiği görevlerle en fazla örtüşen liderlik yaklaşımı Dönüştürücü Liderlik'tir. Bu noktada TKY felsefesinin gerektirdiği liderlik normları, Dönüştürücü Liderlik davranış kalıplarının bir bileşkesi olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu tez, TKY uygulamaları ile Dönüştürücü Liderlik arasındaki ilişkiyi Ulusal Kalite Ödülü almış olan kamu örgütleri bazında irdelemektedir. Son yıllarda ülkemizdeki TKY çalışmaları kamuda reformu sağlayacak değerler arasında gösterilmesine rağmen arzulanan başarı henüz sağlanamamıştır.Tezde problem olarak algılanan ?TKY uygulamaları ile Dönüştürücü Liderlik arasında bir ilişki olup olmadığının? araştırılması amacıyla Türkiye'de 2001-2006 yılları arasında Ulusal Kalite Ödülü almış olan ve farklı sektörlerde faaliyet gösteren altı kamu kurumunda bir alan araştırması yapılmıştır. Araştırmada ilgili kurumlara bizzat gidilerek yönetici ve çalışanlara üç ölçekli bir anket uygulanmıştır. Kurumlardaki yönetici ve çalışanlarla yüz yüze görüşmek suretiyle örgütsel atmosferin ve başarıyı yönlendiren diğer parametrelerin gözlemlenmesine çalışılmıştır.Araştırma bulguları kurumlardaki TKY uygulamalarının kritik faktörleri ile yöneticilerin dönüştürücü liderlik davranışları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Bulgular ayrıca kurumlardaki TKY uygulamalarının ve liderlik davranışlarının çalışanlar ve yöneticiler tarafından aynı düzeylerde algılandığını ifade etmektedir. Diğer bulgular kurumlardaki TKY uygulamalarının ve yöneticilerin liderlik davranışlarının kamunun yapısal sorunlarından etkilendiğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Toplam Kalite Yönetimi, Dönüştürücü Liderlik, UlusalKalite Ödülü

Despite a 30 year-history, the relationship between Total Quality Management (TQM), and management and leadership is still under discussion. In a world where change and its effects has become the main defining factor, TQM has appeared on the agenda, being a customer-oriented philosophy of management. The institutions and companies turning over to be evolved with TQM need a more dynamic and activating leader type as the rivalry increases and as they become more flexible towards changes. In its literature, the role that TQM philosopy and practices assign to leaders is mostly related to the transformational ledership. At this point, the leadership norms that TQM philosophy requires show up as a combination of behavioral patterns of transformational leadership.This thesis is questioning the relation between TQM practices and transformational leadership on a basis of govermental organizations awarded with National Quality Prize. In the recent years, although TQM is regarded among the values that can enable the reformation in governmental offices, the desired success has not yet been achieved.For the purpose of searching whether there?s a relation between TQM practices and transformational leadership which is percieved as a problem in the thesis, a scientific survey has been carried out in six government institutions which work in various fields and which are awarded with National Quality Prizesbetween the years 2001-2006. In the survey the managers and employees of all related institutions have been personally interviewed and a questionnaire consisting of three scales has been applied. By means of intervieiwing with those managers and mployees face-to-face, organizatioanal atmosphere and other parameters that guide the success have been tried to be observed.The findings of the research have indicated that there is meaningful relation between the critical factors of TQM and behaviors of transformational leadership in these institutions. These findings also point out that the TQM practices and leadersip behaviors are percieved atv the same levels by the managers and the employees. Other findings indicate that the TQM practices and leadership behaviors of managers are affected by the structural problem of governmental organizations.Key Words: Total Quality Management, Transformational Leadership, National Quality Prize