Okul müdürlerinin kariyer aşamaları ile tercih ettikleri liderlik model algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu arastırmanın amacı, resmi ilk ve orta ögretim kurumlarında görev yapan okul müdürlerininiçinde bulundukları kariyer asaması ile sergiledikleri liderlik davranısları arasındaki iliskininniteliksel olarak incelenmesidir.Arastırmada veriler, yüz yüze görüsme yöntemi ve yarı yapılandırılmıs bir görüsme formukullanılarak toplanmıstır. Arastırma kapsamında toplam kırk bes okul müdürü ilegörüsülmüstür. Görüsme yapılan okul müdürleri, içinde bulundukları kariyer asamalarına göresınıflandırılmıstır. Bu sınıflandırma Oplatka'nın (2004) tanımlamıs oldugu okul müdürlerininkariyer asamalarına göre yapılmıstır. Yapılan sınıflandırmaya göre, görüsme yapılan okulmüdürlerinin on bir tanesi baslangıç, altı tanesi kurulus ve yirmi sekiz tanesi de devamlılıkasamasında bulunmaktadır. Görüsmeler sonunda elde edilen veriler, nitel arastırma yöntemleridogrultusunda olusturulan altı ana baslık altında incelenmis ve içerik analizi yapılmıstır.Arastırma sonunda; kariyerinin baslangıç asamasından devamlılık asamasına kadar okulmüdürlerinin tercih ettikleri liderlik modeli tercihlerinin farklılık gösterdigi görülmüstür. Okulmüdürlerinin kariyerler yasamları boyunca, içinde bulundukları kariyer asamasına göre; birhaftalık çalısma planları, ögretmenleriyle yasadıkları sorunları çözüm yolları, okulyöneticiligine bakıs açıları, yöneticilige bakıs açılarındaki degisim, liderlik tanımları vedegisen liderlik anlayısları farklılık göstermektedir.Arastırma, ilk ve orta ögretim kurumlarında çalısan okul müdürlerinin, içindebulundukları kariyer asamasına göre tercih ettikleri liderlik modelleri hakkında bulgularortaya koyarak konuya açılım saglamıstır. Bu arastırmada ortaya konan bulguların baskaarastırmalara konu yapılmasında ve bu konunun baska açılardan da incelenmesinde yarargörülmektedir.Anahtar Kelimeler: kariyer, liderlik, kariyer asamaları, dönüsümsel liderlik, yönetimselliderlik.

The aim of the present research is to study qualitatively the relations between the careerstage of the heads (principals) of primary and secondary state schools and the behaviours ofleadership they exhibit.Data in this research have been collected by the method of face to face interview and asemi-structured form of questionnaire. The final version of the questionnaire has been attainedafter the survey of relevant literature and a pilot application.Totally forty five principals have been interviewed as part of the research. Theinterviewed principals have been classified according to the stages of career in which theyfind themselves. This classification has been made in conformity with career stages of schoolprincipals as defined by Oplatka (2004). According to this classification, eleven of theinterviewed principals are at the ?induction? stage, six of them are at the ?establishment?stage and twenty eight principals are at the ?maintenance vs. renewal? stage. Data acquiredafter interviews have been studied under six main headings which were created usingqualitative research methods and an analysis of contents has been made.At the end of the research, it has been observed that principals? choice of a model ofleadership varied throughout their careers from the induction stage to maintenance stage.School principals? weekly work plans, their methods of solving problems with their teachers,their views on school management, their definitions of leadership and changes in views onleadership vary according to the career stage they are in during their career life.The present research has brought about findings on the leadership models of primary andsecondary school principals which they prefer according to the stages of career and thusextended our knowledge in this area. It will be useful if the findings of this research becomethe subject of other researches and if the topic is studied from different aspects.Key word: career, leadership, transformist leadership, career stage, managerial leadership