Sartre varoluşçuluğunda özgürlüğün yeri

Abstract

İnsan kendini olanakları ölçüsünde gerçekleştirdiği şekliyle var olur. Sartre?ın varoluş kuramı özsüz olması itibariyle varlığa yabancılaşmasına sebep olur. Dolayısıyla insanın yarattığı her şey onda bulantı duygusunu oluşturur.Sartre?da insan kendini yaratan, geliştiren, özünü oluşturan bir varlıktır. Özgürlük kavramı Sartre felsefesinde çok önemli bir yere sahiptir çünkü özgürlük, kendi varoluşunu kendi seçimleriyle oluşturacak insanın çıkış noktasıdır.?Kendinde varlık? zıtlıkların yoksunluğu, cansızlığı ve kendinde yi tanımlar. Oysaki ?kendisi için varlık? ın temel özelliği zıtlıklar ve diyalektiklerdir. İnsan yaşamını kendisi yaratır ve bu nedenle varoluş özden önce gelir. İnsanın kendi varoluşunu seçmesi, bir tür varoluşun meydana getirilmesidir. Sartre?a göre özgürlük ve seçim kararla ilgili bir durumdur ve bir tür karşılıklı koşullanma ilişkisi içindedirler. İnsanın özgürlüğü beraberinde sorumluluğu da getirir.?Kendinde varlık?, ?kendisi için varlık? tan önce gelir. ?Kendinde varlık? eksiksiz varlıktır. Değişmez ve kendi kendine tamdır, oluştan yoksundur, varlığının sebebi yokluktur. Tamlığa ve ölümsüzlüğe sahiptir, yaratılmamıştır. Oysa ?kendisi için varlık? ?kendinde varlık? olmadan anlaşılamaz ve hiçlik sayesinde ?kendinde varlıktan? meydana gelir.Sartre?a göre ?kendisi için varlık?, bilinçtir. İnsan bilinçli öznedir; insan var olduğunun bilincindedir, insanın varlığı kendini bilmektedir. Bundan dolayı, insana önceden verilmiş bir özden bahsetmek mümkün değildir. Bilinçli bir varlık olan insanın sonsuz değişme kapasitesi vardır.Sartre?ın özgürlük anlayışı insanlığı hedef alan, toplumsal sorumluluk bilincine götüren bir insanlık anlayışıdır.

In existentialist philosophy every person is identified by her individuality. Each individual realizes herself depending on her capacities. According to existentialism, human beings have no essences; that is, they create their own essences. In the process of realizing oneself, one is alienated to all other beings.In Sartre?s philosophy, human beings are the creators of their nature and essence. Because of this fact, the concept of freedom has a very important place in his philosophy. That is to say, in order for human beings to realize themselves, they must be free; in fact they have no other choices other than being free. In Sartre?s words, ?human beings have to be free?.Sartre?s concept of freedom depends upon his view of being. He identifies two categories of being: being in itself and being for itself. Whereas being in itself is free of antithesises, being for itself is full of antithesises and oppositions.Since in the philosophy of Sartre each individual creates her own essence, existence comes before essence. Each free individual chooses her own essence. In order to choose her own essence each individual has to make decisions. Therefore each individual has the responsibility of her choices and acts. She is not only responsible for her present choices and acts, but for the future choices and acts as well.