Bölgesel kalkınmada bölgesel kalkınma ajanslarının rolü açısından DİKA ve GEKA örneklerinin karşılaştırılması

Abstract

Bölgesel Kalkınma Ajansları (BKA)?nın gelişimi, çok eski bir döneme dayanmaktadır. Sanayi Devrimi, II. Dünya Savaşı, küreselleşme, AB fonlarından yararlanma ve AB?ye üyelik süreci; BKA?ların gelişiminde rol oynamıştır. Dünya?da ilk BKA örneği, 1933?te Amerika?da kurulmuş olan Tennessee Valley Authority (TVA) olmuştur. BKA?lar, 1950?lerden sonra AB ülkelerinde 1990?lardan sonra ise Türkiye?de kurulmaya başlamıştır.Bu çalışma, Türkiye?nin doğusunda kurulmuş olan Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA) ile Türkiye?nin batısında kurulmuş olan Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA)?nın sorumlu oldukları bölgelerde, bölgelerin kalkınmasına yönelik katkılarını analiz etmektir. Bunun için her iki ajansın kuruluşlarından bugüne kadar yapmış oldukları faaliyetler analiz edilmiştir. Bu faaliyetlerin analiz edilmesinde, ilk önce hem DİKA?nın hem de GEKA?nın yayınlamış oldukları dokümanlar incelenmiş olup daha sonra her iki bölgede de saha çalışması çerçevesinde yetkili kişilerle mülakat gerçekleştirilerek konu hakkındaki görüşleri alınmıştır. İki ajans tarafından yayınlanan faaliyet raporlarının değerlendirilmesi ve yapılan görüşmeler sonucunda hem DİKA?nın hem de GEKA?nın sorumlu oldukları bölgelerde bölgenin kalkınmasında katkılar sağladıkları görülmüştür. Her iki ajans karşılaştırıldığında ise DİKA?nın, GEKA?ya göre bölgeye daha çok proje hibe desteği aktararak eşfinansmanı ile beraber bölgenin kalkınmasına katkılar sağladığı görülmüştür. Ancak her iki ajans da 4 yıl gibi kısa bir süredir faaliyette olduğu için MDP?lerin (Mali Destek Programların) etki analizlerini henüz yapmamışlardır ve bu yüzden yapamadıklarından dolayı bölgenin kalkınmasına yönelik katkılarını sayısal veri anlamında ölçmek güçtür.Anahtar Kelimeler: Bölgesel Dengesizlik, Bölgesel Kalkınma ve Bölgesel Kalkınma Ajansı

The improvement of the regional development agencies based on a long period. Industrial revolution, Second World War, globalization, utilization of European Union (EU) funds and membership period of EU are effective in the improvement of the regional development. The first sample of the regional development agencies is Tennessee Valley Authority that was established in the USA in 1933. After 1950s the regional development agencies started being established in EU countries and it started being established after 1990s in Turkey. This research has been done to search out whether the Dicle Development Agency (DDA), that was established in the east of Turkey, and Southern Aegean Development Agency (SADA), that was established in the western of Turkey, contribute in the development of regions, in the regions that they are responsible. Hence, the activities of these two agencies that have been done since their establishment support was analyzed in this report. In the analysis of these activities, firstly the documents that was published by DDA and SADA was analyzed then area analysis has been done in two regions and interviews have been done by authorities and asked for their opinions. In the consequence of these interviews, it was found out that both DDA and SADA have fundamental effects on development of the regions. However when the two agencies compared, the DDA has much more contributions in the development of the region by transferring project donation support to the region. But, since the both agencies are active in a short time as four years, they haven?t done the analysis of the FSP effect that they published. As a result it is hard to measure their contributions in the region in terms of numerical data.Keywords: Regional Disparity, Regional Development, Regional Development Agencies.