Soren Kierkegaard`da kaygı kavramı

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, Kierkegaard'ın felsefesinde kaygı kavramının varoluşsal bakımdan soruşturulmasıdır. Buna bağlı olarak ilk bölümde kaygının genel özellikleri ve onun korkudan olan farkı ele alınmıştır. Bu noktada karşımıza kaygının özgürlükle olan yakın ilişkisi çıkmaktadır. Kierkegaard'a göre kaygı, psikolojik bir hastalığın semptomu değil, insan tininin ve özgürlüğünün bir manifestosudur. Başka bir deyişle kaygı olanaklarıyla yüzleşen insanın ilk varoluşsal tepkisidir. İkinci bölüm kaygının günah ile olan ilişkisi üzerinedir. Kierkegaard için günah, Tanrı karşısındaki bireyin durumudur. Bu bağlamda ilk günah ve kalıtsal günah kavramları ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. İlk günah kişinin bireysel seçimlerine ve kişisel tarihi ifade ederken, kalıtsal günah insanlık tarihini ifade etmektedir. Kierkegaard'ın analizi bize her ikisinin de kendisini insanda kaygı olarak ortaya koyduğunu gösterir. Üçüncü bölümde, kaygının zaman kavramı bağlamında bir analizi yapıldı. Kaygı, zaman ile yakından ilişkilidir. Kierkegaard'a göre kaygı kendisini insan hayatında zaman olarak gösterir. İnsan, ebediyet ve zamansallık, sınırlı olan ile sınırsız olan arasındaki bir sentezdir. İki farklı tarafın sentezi olduğuyla yüzleşmek kaygıyı ortaya çıkarır. Bu süreci daha iyi anlayabilmek için ebediyet ve zamansallık, sonluluk ve sonsuzluk kavramları diyalektik ilişkileri içerisinde ayrıntılı bir şekilde analiz edildi. Bunun yanı sıra, kaygının zaman içerisinde kendisini gösterdiği Kierkegaard'ın an kavramını ayrıntılı bir şekilde göstermeye çalıştım. Dördüncü ve son bölümde kaygı kavramını ve onun kaygıyla olan ilişkisini ele alındı. Öncelikle, umutsuzluğun özellikleri ve Kierkegaard'ın sınıflandırması içerisindeki çeşitleri ortaya koyuldu. Kaygı ve umutsuzluğun her ikisi de insan tiniyle ilişkilidir. Onlar insanın varoluşsal aşamasını yükseltmesinin yollarıdır. Her iki kavramın arasındaki yakın ilişkinin yanı sıra, önemli farklılıklar da vardır. Kaygı insanda özgürlüğün ilk belirtisiyken, umutsuzluk bu özgürlüğün yanlış kullanılmasıdır.

The main purpose of this study is to investigate the concept of 'anxiety' within the existential problem of Soren Kierkegaard's philosophy. Therefore, in the first chapter I tried to show the general description of anxiety and its difference from fear. At this point the concept which we came up with freedom. According to Kierkegaard, anxiety is not a symptom of a psychological illness but a manifestation of human spirit and freedom. Second part was about the profound relation between anxiety and sin. For Kierkegaard, sin is a state of man before God. In this respect I analyzed his distinction between the first sin and the hereditary sin. While first sin associated with decision of individual and his/her personal history, the hereditary refers to the human history. Kierkegaard's analysis shows us that both of them reveals themselves in man as anxiety. In third part, anxiety was analyzed in respect of the concept of time. Anxiety has close relation with time. According to Kierkegaard, anxiety shows itself in human life as time. Man a synthesis of eternal and the temporal, finite and the infinite. Confrontation of the being synthesis of two different part arises anxiety. For better understanding of this process, the concept of eternal and the temporal, finite and the infinite was elaborately analyzed in their dialectical relation. In addition to this, I tried to indicate Kierkegaard's concept of moment which anxiety is shows itself in time.In the fourth and last part, the concept of despair and it's relation with anxiety were examined. Firstly, I clarified the features of despair and it's varieties in classification of Kierkegaard. Both anxiety and despair are related to human spirit. They are the way of upgrade of man's existential level. As well as their close relation, there is profound difference between them. While anxiety is the first sign of freedom in man, despair is wrong use of this freedom.