Hanehalkı borcunun belirleyicileri: Fethiye ilçesi örneği

Abstract

Son yıllarda yakalanan ekonomik istikrarla beraber, milli gelirde ve kişi başına düşen harcanabilir gelirde artış olmuştur. Ancak sadece kişi başına düşen gelir artmamış, aynı zamanda kişilerin borçluluk oranları da dikkat çekici bir şekilde artış göstermiştir. Özellikle, kredi faiz oranlarının düşmesi ve kredi geri ödeme vadelerinin uzaması hanehalkı borçluluk oranının yükselmesine neden olmuştur. Bu çalışmada, hanehalklarının borçluluk yapıları, borçluluk oranları, borçlanmalarına neden olan ekonomik faktörler ve bu faktörlerle borçlulukları arasındaki ilişki düzeyi araştırılmıştır. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde hanehalkı borçluluğu ile ilgili çeşitli kavramlar, gelir-tüketim hipotezleri ve hanehalkı borçluluk türleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde hanehalkı borcunu etkileyen faktörler incelenmiştir. Daha sonra ulusal ve uluslararası düzeyde rapor yayınlayan kuruluşların yayınladığı veriler derlenerek, 2002 sonrası dönemde Türkiye hanehalklarının sosyal ve ekonomik yapısı değerlendirilmiştir. Son bölümde ise hanehalkı borcu ile hanehalkı borcunu etkileyen faktörler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Fethiye ilçesinde ikamet eden hanehalklarına anket uygulanmıştır. Anketten elde edilen veriler SPSS 22.0 ve Eviews 8.0 paket programları aracılığıyla sıralı lojistik regresyon modeli ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda aylık gelirinin borçluluk ile pozitif yönlü bir ilişki içerisinde olduğu; sürekli gelirin, ev sahipliğinin ve gayrimenkul sahipliğinin borçluluk ile negatif ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hanehalkı Borcu, Hanehalkı Borcunun Belirleyicileri, Borçluluk Göstergeleri, Gelir-Tüketim Hipotezleri, Türkiye Hanehalklarının Sosyal ve Ekonomik Yapısı.

Together with economic stability attained in recent years, there has been an increase in national income and per capita disposable income. But not only per capita income has increased; but also the debt ratios of the people have shown increase in a remarkable way. Especially, decline of loan' interest ratios and extension of loan repayment period has been caused the household indebtedness ratio increase. In this study, structure of household indebtedness, debt ratios, and economic factors that causes to their debts and relationship level between these factors with their indebtedness has been researched. In the first chapter of this study consists of three chapters has been dwelled on various concepts related to household indebtedness, income-consumption hypotheses and types of household indebtedness. In the second chapter, factors affecting household debt have been examined. Than social and economic structure of Turkey households in the post-2002 period are commented by compiling data that published by organizations which publishes reports in national and international level. In the last chapter, in order to determine the relationship between household debts with factors affecting household debt, the survey was applied to households residing in the Fethiye town. The data obtained from the survey were analyzed by ordinal logistic regression model by using SPSS 22.0 and Eviews 8.0 software packages. Result of analysis, a positive relationship between monthly income with indebtedness; a negative relationship between steady income, home ownership and real estate ownership with indebtedness was determined.Keywords: Household Debt, Determinants of Household Debt, Debt İndicators, İncome-Consumption Hypothesis, Social and Economic Structure of Turkey Household.