Klâsik Türk edebiyatında Nûh Peygamber

Abstract

Klâsik Türk şairleri, mensubu oldukları toplumsal yapının bir parçası olarak İslâm dini ve kültürüyle yetişmiş, eserlerini bu kültürel birikimden istifade ederek vücuda getirmişlerdir. Buna uygun bir şekilde şairler, kaynağı çoğunlukla Kur'ân-ı Kerîm ve diğer kutsal kitaplardan gelen peygamber kıssalarından sıkça yararlanarak sözlerinin mânâ katmanlarını derinleştirmişlerdir. Nûh kıssası da içeriğinde hikmetler ve olağanüstülükler barındırması nedeniyle, şairlerin ilham aldığı kaynaklardan birisi olmuştur. Söz konusu kıssa, dinî ve beşerî yönüyle Klâsik Türk edebiyatını etkilemekle kalmamış, dünya edebiyatında ve birçok sanat dalında da kendisine yer bularak insanlığın kültürel mirasında ortak bir payda oluşturmuştur. Bu çalışmada, kutsal metinlerden yola çıkılarak Klâsik Türk şiirinde Nûh Peygamberin hangi vasıflarla yer aldığına bakılacak, böylece söz konusu kıssa ile ilgili hafıza tazelenerek ortak imajlar üzerinden, şairlerin hayal dünyasının nasıl çeşitlendiği gözler önüne serilecektir. Çalışmanın evrenini Klâsik Türk edebiyatı, örneklemini ise bu gelenek içinde yüzyıllara göre söylenmiş manzum-mensur eserlerde yer alan Nûh Peygamberle ilgili bütün metinler teşkil edecektir.Anahtar Kelimeler: Klâsik Türk şiiri, Peygamber Kıssaları, Nûh Kıssası, Tûfân, Gemi.

Classical Turkish poets, having prevailed with the Islamic and Turkish culture as part of the social order that they belong to, embodied their work benefiting from this cultural accumulation. In accordance with this, poets deepened the essence of their discourse frequently employing prophetic parables mostly derived from the Holy Quran and other holy books. The parable of Noah has also become a resource from which poets have derived inspiration since it accommodates wisdom and extraordinary events in its content. The aforementioned parable has not only influenced the Classical Turkish Literature with its religious and humanistic aspects, but also has created a common ground in the cultural heritage of humanity by getting incorporated into many disciplines of art as well as world literature. In this study, with which characteristics prophet Noah appears in classical Turkish poetry will be scrutinized taking sacred texts into consideration, thus the way the imagination of poets has been shaped will be revealed through common impressions by reminiscing about the recollection of the parable. While Classical Turkish Literature constitutes the universe of the study, the sampling is composed of all texts about prophet Noah that have appeared in both prose and poetry throughout centuries conforming to this tradition.Keywords: Classical Turkish Poetry, Prophetic Parables, The Parable of Noah, Flood, Ark