Faiz, kur ve makroekeonomik performans (Türkiye üzerine bir inceleme)

Abstract

Parasal otoriteler faiz oranları ile döviz kuru arasındaki ilişkiden yola çıkarak bir takım iktisat politikaları üretebilmektedir. Ancak bu konuda ne ölçüde başarılı oldukları gerek teorik gerekse ampirik çalışmalarda tartışıldığı gibi, çok net değildir. Bu konuda literatür ikiye ayrılmaktadır bir gurup iktisatçı faiz-kur ilişkisini reddederken, diğer bir gurup söz konusu iki değişken arasında tek ve çift yönlü bir ilişkinin varlığını ortaya koymaktadır. Bu çalışmada faiz oranı ve döviz kurunun makroekonomik performans üzerindeki etkisi Türkiye ekonomisi için araştırılmıştır. Bu amaca yönelik olarak konu önce teorik yaklaşım kapsamında ele alınmış; modelde yer alan değişkenler (faiz oranı, döviz kuru, enflasyon, büyüme, kamu kesimi borçlanma gereği, dış ticaret dengesi, borçlar, yatırımlar) kısaca tanımlanmıştır. Daha sonra ekonometrik analizin açıklanması için VAR modeli tasarlanmış ve elde edilen sonuçlar etki tepki ve varyans ayrıştırması analizleriyle yorumlanmıştır. Bu durum politika uygulayıcılarının (parasal otoritenin) gücünün ortaya konması açısından önem taşımaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde temel kavramlar, faiz-kur ilişkisini açıklayan modellere yer verilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde faiz ve kurun makroekonomik performans üzerindeki etkisinin genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Üçüncü ve son bölümde faiz oranları ile döviz kuru ilişkisi ampirik bir analizle irdelenmiştir. Ampirik analiz sonuçlarına göre; Türkiye'de faiz-kur arasındaki etkileşimin makro ekonomik değişkenler üzerindeki etkisinin olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Döviz Kuru , Faiz Oranı, Enflasyon, Büyüme, VAR Modeli, Türkiye

Monetary authorities can produce a number of economic policies by considering the relationship between interest rates and exchange rates. However, it is not clear to what extend they are successful as it has been discussed both in theoretical and empirical studies. Literature is divided into two on this subject; while a group of economists have been rejecting the relationship between interest and exchange rate, the other group have put forward one- and two-way relationship between these two above mentioned variables.In this study, the impact of interest rate and exchange rate on macroeconomic performance is investigated for Turkish economy. For this purpose, firstly, the issue has been dealt in the context of theoretical approach and the variables in the model (interest rate, exchange rate, inflation, growth, public sector borrowing requirement, foreign trade balance, debt, investments) have been described briefly. Afterwards, VAR model has been designed in order to explain the econometric analysis and the results have been interpreted with cause and effect and variance decomposition analyses. This case is important in terms of putting forward the power of policy implementers (monetary authorities). This study consists of three parts. In the first part, the basic concepts and models explaining the relationship between interest rate and exchange rate have been presented. In the second part of the study, an overall evaluation of the impact of interest and exchange rate on macroeconomic performance has been carried out. In the third and last part, the relationship between interest rates and exchange rate has been analyzed with an empirical analysis. According to the results of the empirical analysis; it has been observed that the interest-exchange rate relationship has an impact on macroeconomic variables in Turkey.Keywords: Exchange Rate, Interest Rate, Inflation, Growth, VAR Model, Turkey