Modern Kırgız şiirinde kopuz

Abstract

Kopuz, Türk milletinin en eski ve temel müzik aletinin adıdır. 6 bin yıllık bir geçmişi olduğu öne sürülen kopuz, tarihsel süreç içerisinde geniş bir coğrafî alanda tüm Türk boyları tarafından, biçim ve ismine yeni yorumlar eklenerek kullanılmıştır. Türk Dünyasında bugün dahi kopuz ismini taşıyan pek çok müzik aleti vardır.Kırgız Türklerinde kopuz, `komuz` ismiyle yaşamaktadır. Teknik olarak kendine has bir orijinalliği olan bu çalgının etrafında köklü bir kopuzculuk ve halk ozanlığı geleneği şekillenmiştir. Kopuzculuk ve ozanlık geleneğinin yanında muazzam bir destancılık geleneğini de kapsayan Kırgız sözlü edebiyat geleneği mevcutken 1917'deki Bolşevik Ekim Devrimi'nin bir sonucu olarak Kırgız Türkleri 1924 yılında kendi yazı dillerine kavuşmuşlar ve modern Kırgız edebiyatı ve şiiri bu tarihten itibaren başlamıştır.Üç telli Kırgız kopuzu, başlangıçtan günümüze kadar modern Kırgız şiirinde kullanıla gelen edebî bir öğe olarak varlığını sürdürmüştür. Modern Kırgız şiiri bünyesinde kopuz Kırgız halk kültürünü, modern şairleri ve geleneksel halk ozanlarını, sosyalist düşünceyi, millî bağımsızlığı, manevî duyguları ve hatta tabiat varlıklarını karşılayan bir sembol olarak varlığını korumuş ve hâlen daha korumaktadır.

Qopuz is the oldest and basic musical instrument of the Turkish nation. Qopuz which is claimed to have a story of 6 thousand years, has been used by all Turkic tribes in a wide geographical area in the historical process by adding new interpretations to its form and name. Even today, there are many musical instruments in the Turkic world that carry the name qopuz.In Kyrgyz Turks qopuz lives under the name `khomus`. Around this instrument which is technically unique in its originality, a deep-rooted qopuz playing and folk poet tradition of Kyrgyz verbal literature, which includes the tradition of tremendous epic story-telling as well as the tradition of qopuz playing and minstrelsy, was present, the Kyrgyz Turks gained their own literary languages in 1924 as a result of the Bolshevik October Revolution in 1917 and modern Kyrgyz literature and poetry started from this date.The three-stringed Kyrgyz qopuz has survived as a literary element used in modern Kyrgyz poetry from the beginning to the present. Qopuz within the modern Kyrgyz poetry has maintained its existence as a symbol of Kyrgyz folk culture, modern poets and traditional minstrels socialist thought, national independence, spiritual sentiment and even the natural assets and stil preserves it.