Ekstrem sporcuların kişilik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, ekstrem sporcuların kişilik özelliklerini incelenmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Türkiye Motosiklet Federasyonu Afyonkarahisar, İzmir, Muğla-Fethiye'de yapılan Türkiye şampiyonalarına katılan 106 sporcu, Antalya-Kemer Dalış merkezindeki 30 dalış sporcusu, Antalya-Manavgat ve Muğla-Dalaman çayı Rafting alanındaki 20 rafting sporcusu olmak üzere toplam 156 ekstrem sporcu oluşturmaktadır. Sporcuların kişilik özelliklerini belirlemek için, Bacanlı, İlhan ve Aslan (2009) tarafından beş faktör kuramına dayalı olarak geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi SPSS 23,0 istatistik paket programıyla test edilmiş ve analizlerde frekans, yüzde, std. Sapma, ortalama hesaplamaları, t-testi ve tekyönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Analiz sonuçlarında 0,05 anlamlılık düzeyi dikkate alınmıştır.Sonuç olarak, ekstrem sporcularda kişilik ve alt boyutlarının yaş, medeni durum, sigara kullanma, egzersiz yapma ve çocuk sahibi olma değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Ekstrem sporcuların kişilik özelliklerinin cinsiyet, eğitim durumu, alkol kullanma, ailede spor yapan birey olması ve serbest zaman aktivitelerine göre anlamlı farklılık bulunmamıştır. Yaş değişkenine bağlı sorumluluk kişilik özelliğinin artırdığı belirlenmiştir. Kadın sporcularda, duygusal dengesizlik, dışa dönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık, sorumluluk kişilik özelliği, erkek sporculara göre daha yüksektir. Evli olmayan sporcularda duygusal dengesizlik kişilik özelliği, evli sporcularda ise sorumluluk ve yumuşak başlılık kişilik özelliği yüksek düzeydedir. Duygusal dengesizlik kişilik özelliğinin eğitim seviyesi arttıkça yükseldiği tespit edilmiştir. Çocuk sahibi olmayan sporcuların duygusal dengesizlik özelliği, çocuk sahibi olan sporcuların dışa dönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk özelliğinin yüksek değerde olduğu tespit edilmiştir. Deneyime açıklık kişilik özelliği sigara kullanan sporcularda daha yüksek bulunmuştur. Alkol kullanan sporcuların deneyime açıklık ve duygusal dengesizlik özelliğinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Duygusal dengesizlik kişilik özelliği değerinin egzersiz yapmayan sporcularda daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

This study was prepared to examine the personality traits of extreme athletes. 156 extreme athletes including 106 athletes who have participated in the Turkey championship in Afyonkarahisar, İzmir, Muğla-Fethiye organized by Turkey Motorcycle Federation, 30 diving athletes in Antalya-Kemer diving center, 20 rafting athletes in the rafting area in Antalya-Manavgat and Mugla-Dalaman River formed the sample of the study. In order to determine the personality traits of the athletes, the scale developed by Bacanlı, İlhan and Aslan (2009) that is based on the five factor theory was used. The analysis of the data that obtained in the study was tested with SPSS 23.0 statistical package program and frequency, percentage, standart deviation, mean calculations, t-test and univariate analysis of variance (ANOVA) were used in analysis. In the results of the analysis, 0.05 significance level was considered.As a result, it was found that the personality and sub-dimensions of extreme athletes were significantly different in terms of age, marital status, smoking, exercise and having children. No significant difference was found between the personality traits of extreme athletes according to gender, education status, alcohol use, individuals doing sports in the family, and leisure activities. It was observed that the individuals who participated in the survey increased their sense of responsibility as their ages increased. In women athletes, emotional imbalance, extraversion, openness to experience, gentleness, responsibility personality trait is higher than male athletes. Emotional imbalance in unmarried athletes is in the high level on the other hand responsibility and docility personality traits is high in married athletes. Emotional imbalance personality trait has been found to increase as education level increases. It is determined in the high level that emotional instability personality trait of the athletes who have no children, openness to experience, docility and responsibility personal traits of the athletes who have children. The openness to experience was found higher in the cigarette-smoking athletes than non-smoking athletes. It was determined in the high level that the athletes using alcohol have personality characteristic of openness to experience and emotional imbalance. Emotional imbalance personality trait was found to be higher in non-exercise athletes than athletes that are doing exercise.