Ulaştırma sektörünün finansal performans ölçümü için TOPSİS ve PROMETHEE yöntemlerinin kullanılması: BİST üzerine bir uygulama

Abstract

Günümüzde ulaşım uluslararası boyutta olup, toplumsal, sosyal ve ekonomik açıdan değerlendirilebilmektedir. Ulaştırma sektörü, ekonomik kaynak kullanımı, dış ülkeler ile bağlantının sağlanabilmesi, mal akışlarının düzenli olması ve ulaştırma sürecinin sürekliliğinin devamı, mevcut bulunan ya da yeni yerleşim alanlarının gelişebilmesi açısından önem arz etmektedir. Aynı zamanda ulaştırma sektörü sigorta, gümrükleme, paketleme gibi diğer sektörler ile de ilişki halindedir ve bu ilişkiler sonucunda istihdam sağlamasıyla ekonominin büyümesinde de etkili olmaktadır. Üretilen malların, hizmetlerin ve unsurların küresel ortamda ve bir yerden bir yere taşınabilmesinde ulaşım faaliyet göstermektedir. Buna göre, günümüzde ekonomik şartların değişim göstermesiyle şirketler sürekli olarak finansal anlamda performanslarını arttırmak için bir değişim göstermeye çalışmaktadır. Özellikle ulaştırma sektöründe yer alan şirketler dünyanın her yerinde, bir ülkeden bir ülkeye taşımacılık yapmakta ve uluslararası boyutta hizmet vermektedirler. Böyle bir durumda şirketlerin uluslararası ekonomik krizden kolayca etkilenmesi söz konusu olmaktadır. Ulusal ve uluslararası krizlerden etkilenmemek mümkün değildir ancak etkilerinin hızlı bir şekilde atılmasıyla karlılığın arttırılması yönetimin etkin bir şekilde olmasıyla mümkün olmaktadır. Bunun sağlanabilmesi için finansal anlamda performanslarının sağlam şekilde olması, şirketlerin iyi yönetilmesi ve finansal göstergelerin takibinin yapılması gerekmektedir.Bu tezde, BIST'de yer alan sekiz ulaştırma şirketinin 2014-2018 yıllarına ait beş yıllık finansal tabloları esas alınarak TOPSIS ve PROMETHEE yöntemleri yardımıyla finansal performansları ölçülmüştür. Bu şirketlerin finansal performans durumları ortaya konulmuştur.

Today, transportation is at an international level and can be considered communal, social and economic. The transportation sector, economic resource utilization, connection with foreign countries, regularity of goods flows and continuity of the transportation process are important for the development of existing or new settlement areas. At the same time, the transportation sector is in contact with other sectors such as insurance, customs clearance and packaging and it is observed that with the provision of employment is effective in the growth of the economy. Transportation is carried out in the global environment and transportation of the goods, services and elements produced. Accordingly, with the change in economic conditions, companies are constantly trying to change their financial performance in order to increase their performance. Especially in the transportation sector, companies are transporting from one country to another in the world and serving at an international level. In such a case, companies are easily affected by the international economic crisis. It is impossible not to be affected by the national and international crises, but by increasing the profitability by the rapid expulsion of their influence, it is possible with effective management. In order to achieve this, they need to have a sound financial performance, good management of companies and follow-up of financial indicators.In this thesis, The financial performance of eight transportation companies in the BIST has been measured by using TOPSIS and PROMETHEE methods based on the financial statements of the year 2014-2018. Financial performance conditions of these companies are put forward.