Anlatıma dayalı türlerde anne arketipi

Abstract

İlk biçim anlamına gelen arketipler, kolektif bilinçaltını yansıtan, tüm insanlığın ortak değeri olan ve nesilden nesile aktarılarak varlığını sürdüren imgelerdir. Mit kaynaklı arketipler, bireyin farkındalık algısına bakılmaksızın hayatın her alanında varlığını sürdürmektedir. Platon'un idea kavramıyla benzerlik gösteren arketip kavramı, 20. yüzyılda Analitik Psikolojinin kurucusu olan İsviçreli psikolog Carl Gustav Jung tarafından modern bir çerçevede sunulmuştur.Bu çalışmada arketip kavramı, kolektif bilinçaltında oluşan ilk anne tipi, Türk aile yapısı ve annenin aile içindeki konumu dikkate alınarak açıklanmış, anne arketipinin anlatıma dayalı türlerde olumlu-olumsuz yansımalarını ortaya koyan sembolik ifadeler arketipsel sembolizm bağlamında incelenmiştir. Anlatıma dayalı türlerden seçilen örnekler üzerinden yapılan karşılaştırmalar, kadının konumunun, dönem koşullarının etkisiyle değişimler yaşadığını fakat annelik kavramının her dönemde etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Söz konusu anlatılar çerçevesinde anne tipinin adında ve görünümünde değişikler görülmekle birlikte anne arketipinin geçmişten günümüze evrensel niteliğini koruduğu ve yaşamın önemli bir unsuru olarak varlığını devam ettireceği tespit edilmiştir.

The archetypes, which are termed as ''the prototype'', are images that reflect collective unconsciousness and are the common value of all mankind, being transferred from generation to generation. The archetypes originating from the myth remain in all aspects of life, regardless of the individual's perception of awareness. The concept of archetypes, similar to Plato's idea concept, was presented in a modern framework by the Swiss psychologist Carl Gustav Jung, the founder of Analytical Psychology in the 20th century.In this study, the concept of archetype is explained by considering the first mother type under the collective unconsciousness, Turkish family structure and mother's role in the family. The symbolic expressions revealing the positive and negative reflections of mother archetypes in narrative-based species were examined in the context of archetypal symbolism.Comparisons based on the examples chosen from narrative-based species reveal that the role of women has changed under the infleunce of time, but the concept of motherhood is effective at all times. In the context of these narratives, the mother archetype has remained universal from past to present despite the changes in the name and appearance of the mother type, and it is determined that it will preserve its presence as an important element of life.