XX. yüzyıl Aydın tarihi ve inanç coğrafyası

Abstract

Dinler Tarihi Yüksek Lisans tez konusu olarak `XX. yüzyıl Ayın İli Tarihi ve İnanç Coğrafyası` adı altında yapılan bu araştırma iki bölümden oluşmaktadır. Tezin I. bölümünde cumhuriyet dönemine kadar ilin ve bağlı ilçelerinin tarihi ele alınarak incelenmiştir. Tezin II. bölümüne de ilin XX. yüzyıla kadarki nüfus seyri ile beraber günümüz inanç coğrafyası çıkarılmıştır. Bu bölümdeki çalışmalar bir alan çalışması şeklinde yürütülmüştür. İl genelinde nüfusun dinlere ve mezheplere göre durumları araştırılıp müslüman nüfusun da mezhep durumları ve nüfus potansiyeli belirtilmiştir. Ayrıca il genelindeki tarikatlar, cemaatlar, ziyaret ve adak yerleri hakkında da bilgiler verilmiştir. Yapılan çalışmamıza göre ildeki gayrimüslimlerin cumhuriyet dönemine kadar varlıklarını devam ettirdiklerini görmekteyiz. Ancak nüfus mübadelesi yoluyla ilde bulunan gayrimüslim nüfusun göç ettiği tespit edilmiştir. Aydın ilinin günümüzdeki nüfusunun tamamı müslümanlardan oluşmaktadır. Bu nüfusun % 1,91'ini Aleviler ve Caferiler, % 98,09'unu da Sünniler oluşturmaktadır. Günümüz varlığım devam ettiren Nakşî, Kadirî, Melamî, Halveti, Rufaî ve Bektaşî gibi tarikatlara mensup insanların bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca halk arsında Süleymancı ve Nurcu diye bilinen cemaatlerin kurdukları vakıf ve derneklerle il genelinde faaliyetlerini aktif bir şekilde yürüttükleri görülmüştür.

This study, which was done on the history and belief geography of Aydın in the 20ieth century as a master Thesis in the field of History of Religions, consists of two parts. In the fist part of the study, it was searched the history of the city an its towns until the foundation of Turkish Republich. In the second part, the trend for the increase of population until the 20ieth century and the belief geography of the city in these days were searched. The survey was done as afield study. It was estimated the structure of the popultion accarding to the religion and mezhebs. Besides, the tariqats, religious communities (Cemaat-s) and the places where religious persons are buried were investigated throughout the city. According to our study we see that the non-muslim population of the foundation of the Republic. On the other hand it was estimated that the non-muslim persons migrated by means of exchanging the population. The whole people in Aydın are muslims. The 1,91 percent of the population consists of Alewis and Caferi the 98,09 percent consists of Sunnis It was also stimadet the existence of the persons who devote themselves to the Nakşı, Kadirî, Melamî, Halvetî, Rufaî and Bektaşî taiqats which have still been their existence until these times. It was seen that the religious groups, which are known as Süleymancı or Nurcu by the people, have been in much activity throughout the city.