Une Etude comparee sur la legende de saint Julien de Gustave Flaubert et du Mont Ararat de Yachar Kemal

Abstract

in ÖZET Bu karşılaştırmalı çalışmada iki eserin, Flaubert' in saint Mien Efsanesi ile Yaşar Kemal' m Ağrı Dağı Efsanesi 'nin benzer ve farklı noktalarını ortaya koymaya çalıştık. İncelememizi ilginç kılan şey daha önce iki efsanenin karşılaştırılmamış olmasından kaynaklanıyor. Ancak daha önce her iki eser ve yazarla ilgili yapılan yorumlar çalışmamızın oluşmasında yardımcı olmuştur. Çalışmamız boyunca efsanelerin dolayısıyla iki eserin insanın doğa ve olaylar karşısında duyduğu zevklerin, korkuların, fantazilerin, endişelerin ve düşlerin bir yansıması olduğunu gözlemledik. Çalışmamız üç bölümden oluşuyor: Birinci bölümde efsanenin tanımım ve çeşitlerini örnekleriyle tanımlamaya çalıştık. Diğer türlerle alışverişi çok olan bir edebi anlatı türü olarak efsane hem mitolojik, tarihi, dini hem de fantastik kayanakları vardır ; Bu kaynakları ve buna bağlı olarak oluşum süreçlerini genişçe ele aldık. Ayrıca efsanenin diğer edebi türlerle mitolojiyle, masalla, destanla ve halk hikayesiyle sıkı bir ilişkisi olduğundan, bu türlerle gösterdiği benzer ve farklı taraflarına kısaca gönderme yaptık. ikinci bölümde her iki yazarın hayatlarını eserleri çerçevesinde inceledik ; bunu yapmamızın sebebi hayatlarındaki benzer noktalara dikkati çekmekti : Küçük yaşlardan itibaren her iki yazarın üzüntü içinde yaşaması, yakınlarının ölümü, toplumsal adaletsizlik ve fakirlik gibi olguların onları bu tip eserleri kaleme almaya götürdüğünü saptadık. Çalışmamızın esasını oluşturan üçüncü ve son bölümde her iki efsaneyi aynı yaklaşımla zaman, mekan, konu ve kişiler çerçevesinde inceledik. Çünkü bu öğeler genellikle eserlerin karşılaştırmalı çalışmalarda temel öğelerden birkaçı olarak kabul ediliyor. Üçüncü bölümde aynı zamanda iki eser arasındaki benzer yönleri kader, gelenek, ermiş ve dini kişiler, tarih ve kahramanların efsanevi ölümleri veya ortadan kayboluşları gibi tematik açıdan inceledik. Her iki kahramanın hayatında rastlantı yok denecek kadar azdır; hayatları önceden tanrı tarafından ermiş varlıklar aracılığıyla çizilmiştir, gelenek ve görenekler o kadar hakimdir ki, namus kavramı yani âdetler sağduyuyu yeniyor. Farklı noktalara da çalışmanın en sonunda değinilmiştir; Örneğin Yaşar Kemal'ın eserinde siyaset vardır. Yazar, halkı Mahmut Han'a karşı birleştiriyor, biriken yılların öfkesini döktürüyor. Ancak Flaubert' de bu yok denecek kadar azdır. Flaubert' de dinin alaycı bir eleştirisi varken Yaşar Kemal'de din ve dini öğeler önemli bir yer tutuyor ve olumlu yönde işleniliyor.IV Bize göre iki eser de ele aldıkları dönemin toplum yapısını betimlemişlerdir; Nitekim Flaubert'ın saint Mien Efsanesi Ortaçağın, Yaşar Kemal'ın Ağrı Dağı Efsanesi de 18.yy Osmanlı döneminin bazı yönleri hakkında bilgi verir. Ayrıca her iki efsaneyi daha iyi anlaşılması ve okurun kafasında iz bırakması için tarihe, bilinen büyük tarihi olaylara kısaca değinilmiştir. Tabiat ve tabiat tasvirleri iki eserde de önemli yer tutar. Ancak tabiat Yaşar Kemal'in bu eserinde sadece Ağrı Dağı iken Falubert'de ise bu kahramanın avlandığı çeşitli ormanlık alanlar ve hayvanlardır. Ülkelerinde olduğu gibi dışarda da ün yapmış her iki yazar özellikle bu eserlerini efsanenin anlatım özellikleriyle donanmış yerel bir dil ile, Doğu Anadolu'ya ve Normandiya ya özgü halk ağzı ile yazmışlardır. Anahtar kelime : Karşılaştırmalı Edebiyat, Efsane, Yaşar Kemal, Gustave Flaubert

VII SUMMARY The aim of this study is to reveal main differences and similarities bethween the legend of saint Julien of Gustave Flaubert and the legend of Ararat of Yashar Kemal. The study is divided into three parts. In the first part, the definition of a legend and its kinds are presented with many examples. A legend has both mythologic, historic, religious and fantastic origins ; These origins and the forms of legends are extensively examined. It is also explained how a historic and religious event and the mythologies transform to legends in time. In addition to that, the relationship of a legend with other literary works, with mytholoy, with tale, with epope and folk story are explained by showing the difference and similar parts bethween them. In the second part, the live of both autors are examined within the frame work of then- works in order to show the similar points in their lives. It is found that both autors lived with anxiety, lost their relatives, attention to social injustice and poverty. We examined the third and last chapter, from the main idea of the study, for characters, plot, place and time with the same point of view for both tales. Because these components are accepted some of the main principals in literary works comparison. In third chapter, we analyzed not only the similarities in both works but also the traditional honor concepts mystic and religious characters, historical and heroes legendary deaths or disappear of them thematicaly. Coincidence com hardly be seem in both heroes lives. Their lives and densities had been pointed by the lord previously. Traditions and customs are so dominant that honor overcome the common sense : Julien killed his parent by a mistake as a result of jealously and Ahmet also refused to be together with Gülbahar as a result of jealousy for their happeness. Both works described the period they happened. Clearly, Flaubert's Legend describes the middle age, and Yashar Kemal' s Legend describes 1 8 century. Nature and natural illustration take a great part in both works, the nature in Yashar Kemal' s is Ararat Mount but in Flaubert's work the nature is forests and animals hunted by the hero. Keywords : Compartive Literature, Legend, Yashar Kemal, Gustave Flaubert