Lilium candidum L.`nin mikroçoğaltımı

Abstract

n ÖZET Çalışmamızda araştırma materyali olarak seçilen Muğla florasında doğal olarak yetişen ve ekonomik önemi olan güzel kokulu Lilium candidum L. türü kullanılmıştır. Soğan pul eksplantlan ile mikroçoğaltım üzerinde durularak uygun sterilizasyon, antibiyotik ve fungusit uygulamaları ile belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca 2 farklı boyutta eksplant kullanılarak karanlık ve fotoperiyodik koşulda mikroçoğaltımı yapılmıştır. Bu amaçla 2 tekerrrürlü 18 deneme kurulmuştur. Denemelerde temel MS (1962) ortamı kullanılmış, 0.1 mg/1 NAA + 0.01 mg/1 BA 30g/l şeker ve 8g/l agar ilavesi yapılmıştır. Bitki materyali yüzeysel sterilizasyonu takiben antibiyotik ve fungusit içeren solüsyonlarda 30 dk bekletildikten sonra kültüre alınmıştır. Bunlar; Uygulama I-A (200 mg/1 Streptomycin +200 mg/1 Penicillin, Uygulama I-B (400 mg/1 Streptomycin + 400mg/l Penicillin), Uygulama II-A (300 mg/1 Streptomycin +75 mg/1 Benomyl), Uygulama II-B (600 mg/1 Streptomycin +150 mg/1 Benomyl), Uygulama IH-A (50 mg/1 Benomyl + 50 mg/1 Nystatin ), Uygulama HI-B (100 mg/1 Benomyl +100 mg/1 Nystatin)'dir. Lilium candidum soğan pullan 0.5-1 cm boyutunda (küçük eksplant) ve 1- 1.5 cm boyutunda (büyük eksplant) olmak üzere 2 farklı büyüklükte parçalara ayrılarak kültüre alınmıştır. Küçük ve büyük boyutta eksplantlarm kültüre alınmasıyla oluşturulan Uygulama I- A, B, Uygulama II- A, B, Uygulama HI- A, B, Uygulama IV- A, B, Uygulama V-A, B, Uygulama VI-A, B'ye 1600 lüks ışıkta, 16 saat aydınlık 8 saat karanlık fotoperiyodu uygulanmıştır. Küçük boyuttaki eksplantlarm kültüre alınmasıyla oluşturulan Uygulama VII-A,B, Uygulama VHI- A, B, Uygulama IX- A,B tamamen karanlık koşulda kültür yapılmıştır. Kültür odasının sıcaklığı tüm çalışma boyunca 19°C ile 22°C arasında değişiklik göstermiştir. Tamamen karanlık ve fotoperiyodik koşulda (16 saat aydınlık - 8 saat karanlık) kültüre alman eksplantlarda % soğancık oluşumunun karanlığa görem fotoperiyodik koşulda daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Ayrıca yüzeysel sterilizasyondan sonra yapılan uygulamalarda en iyi uygulamanın Benomyl + Nystatin solüsyonlarının olduğu belirlenmiştir. Tüm denemelerde % soğancık gelişiminin küçük eksplantlarda ve Benomyl + Nystatin uygulamasında en iyi olduğu gözlenmiştir (büyük eksplantlarda soğancık gelişimi ortalama %88.88 iken küçük eksplantlarda gelişimi ortalama %97.2'dir). Fotoperiyodik koşulda yapılan kültürlerde karanlık ortam koşuluna göre daha iyi sonuçlar alınmıştır (küçük eksplantlarda % soğancık gelişimi ortalama %83.45'dir). Ayrıca % enfeksiyon oram olarak denemeler değerlendirildiğinde küçük eksplantlarm büyük eksplantlara oranla enfeksiyon oranının daha düşük olduğu gözlenmiştir. Yapılan tüm uygulamalara göre Lilium candidurri'xm. mikroçoğaltımı için 16 saat aydınlık - 8 saat karanlık fotoperiyodik koşul, küçük (0.5-1 cm) eksplantm ve yüzeysel sterilizasyondan sonra kültüre almadan önce Benomyl + Nystatin içeren solüsyonlarda steril edilmesi uygun bulunmuştur.

IV ABSTRACT In our studies as research material Lilium candidum L. with beautiful smell and economical importance used which grows naturally in Muğla flora. We have tried to micropropagate with bulb scale explants and suitable sterilization is researched by the help of antibiotic and fungucide experiment. On the other hand by using two different size of explant micropropagation is done under dark and phtoperiodic condition. For this 18 experiment with 2 repetition is done. Bulb scale of Lilium candidum grown in vitro were placed MS basic medium containing 30 g/1 sucrose, 8 g/1 agar and 0.1 mg/1 NAA +0.01 mg/1 BA. Plant material, following superficial sterilization is cultivated after waiting 30 minutes in antibiotic and fungucide solution. These are experiment I-A (200 mg/l+ Streptomycin 200 mg/1 Penicillin), experiment I-B (400mg/l Streptomycin+ 400mg/l Penicillin), experiment II-A (300mg/l Streptomycin + 75 mg/1 Benomyl), experiment Ü-B (600 mg/1 Streptomycin +150 mg/1 Benomyl), experiment III- A (50 mg/1 Benomyl + 50 mg/1 Nystatin), experiment ITI-B (100 mg/1 Benomyl + 100 mg/1 Nystatin). Bulb scale of Lilium candidum are cultivated seperated in two different shape, in a small explant ( 0.5-1 cm) and in a big explant (1.5- 2 cm). To the experiment I- A, B, experiment II- A, B, experiment EI- A, B, experiment IV- A, B, experiment V-A, B, experiment VI-A, B which is prepared cultivating small and big size explants carried out phtoperiod of 16h/day at a light under 1600 lux fluorescent light. The experiment W-AB, experiment VÜI-A B, experiment IX- A,B which is established cultivating small size explant is carried out under dark conditions. In explants cultivated in completely dark and phtoperiodic condition % bulblet growth was seen much in photoperiodic condition than dark condition. On the other hand in experiments which is carried out after superficial sterilization the best experiments are those which are carried out with Benomyl + Nystatin solution.In all experiments the best % bulblet growth was seen in small explants and Benomyl + Nystatin solution( in big explants while the growth of bulblet was avareage %88.88, in small explants the growth of bulbscale was avareage %97.2) The culture carried out in photoperiodic conditions was obtained better results than dark conditions ( in small explant the growth of bulblet was avareage %83.45). On the other hand the rate contamination in small explants is lower than big explants. Acording to all the experiments carried out for the Lilium candidum micropropagation the best convenient condition is 16 h/ day at light small explants must be maintained in Benomyl + Nystatin solution before cultivated after superficial sterilization.