Gürün ilçesinin (Sıvas) coğrafyası

Abstract

ÖZET Doktora Tezi GÜRÜN İLÇESİ'NİN (SİVAS) COĞRAFYASI Zeki BOYRAZ Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı ELAZIĞ-2003, XVIII + 268 Gürün ilçesi, coğrafi olarak Doğu Anadolu Bölgesi 'nin Yukarı Fırat Bölümü'nde yer almaktadır. İdari olarak ise İç Anadolu Bölgesi sınırları içerisindedir. Eski çağlardan beri yerleşmeye sahne olan Gürün, Sivas iline bağlıdır. Tarihi kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre çalışma alanının ismi Tegarma, Gübün olarak geçmektedir. Gürün'de 1869'da belediye teşkilatı kurulmuştur. Günümüzde 1792 km nin ve 61 köyün yönetim merkezidir. Aynı zamanda ilçe merkezindeki ve köylere bağlı birçok mahallenin de (38) idari merkezidir. Gürün ilçesi, jeomorfolojik anabirimlerden olan platoluk bir sahaya karşılık gelmektedir. Yerleşmenin büyük bölümü yüksek platoluk alanlarda kurulmuştur. Gürün ilçe merkezi alüvyonlarla kaplı Tohma Çayı 'mn geniş tabanlı vadisi üzerinde yerleşmiştir. Doğal bitki örtüsü ise antropojen step ve doğal step formasyonlarından oluşmaktadır. Çalışma alanımızda Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgesi 'nde hakim olan karasal iklime yakın iklim özellikleri görülür. Tez alanının başlıca akarsularını Tohma Çayı, Balıklı Tohma Çayı ve yan kolları oluşturmaktadır. Gürün'ün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Çalışma alanımızın büyük bölümünde kuru tarım yöntemi hakimdir. En önemli ürünler tahıllardır. İnceleme alanımızda küçükbaş hayvancılık gelişmiştir. Geniş mera alanlarının bulunması mera hayvancılığını geliştirmiştir. Gürün'ün nüfusu 2000 yılı nüfus sayım sonuçlarına göre 26.742 kişidir. Çalışma alanınmızda geçmişten süregelen ve özellikle 1980 yılından itibaren hızlanan bir nüfus kaybı söz konusudur. Ekonomik faaliyet kollarından olan sanayi tesisleri çalışma alanımızda gelişmemiştir. İnceleme alanında ulaşım tesisleri önemli istihdam kaynağını oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Gürün, Tegerma, Yerleşme, Tohma Çayı, Tarım, Şehir

II SUMMARY PhD Thesis GEOGRAPHICAL SITUATION OF GURUN (SIVAS) AS AN ADMINISTRATIVE DISTRICT Zeki BOYRAZ The University of Fırat The Institute of Social Science The Department of Geography ELAZI?-2003,Page:XVIII + 268 Gurun is located geographically on the upper Eupharates in the region of East Anatolia but it takes place in the Middle Anatolia as an administrative district. The district which has been inhabited since the old ages is in the boundaries of Sivas. According to the historical documants the district was known as Tegarma, Gunun. A town hall was established in Gurun in 1869. now it is the administrative centre of a 1792 km2 land and 61 villages. Gurun covers a land of plateau one of the main geomorfological units. The great part of the settlement is on the higher lands of the pleteau. The centrum is located on the valley on a wide pleteau of Tohma Stream covered with alluvions. The natural vegetation of the district consist of antropogenic (al) and natural step formations. The climatic characteristics are similar to the characteristics of the continental climate effective in East Anatolia and the Middle Anatolia. The main flowing waters of the district are Tohma Stream, Balıklı Tohma Stream and its subdivisions. The economical situation in Gurun is dependant on agriculture and stock-breeding. Agriculture with conditions is prevailing in a wide part of the district. The essential products are cereals. Sheep and goat breeding is improved. Stock-breeding in the pastures is also improved because there are wide lands of pasture in the district. According to the census of the year 2000 the number of population in Gurun is 26.742. beside there is a considerable loss of population which has begun since the last period and increased since 1980. the industrial facilities of the district are insufficient. But the facilities of transportation are the Essentials of income in the district. KEY WORDS: Gürün, Tegerma, Settlement, Tohma River, Agriculture, City