Sideritis albiflora HUB-MOR ve Sideritis leptoclada O. Schwarz ve P.H. Davis türlerinin uçucu bileşenlerinin izolasyonları, karakterizasyonları ve antioksidant aktivitelerinin incelenmesi

Abstract

VI Sideritis albiflora HUB.-MOR. ve Sideritis leptoclada O. SCHWARZ &P.H. DAVIS TÜRLERİNİN UÇUCU BİLEŞENLERİNİN İZOLASYONLARI, KARAKTERİZASYONLARI ve ANTİOKSİDANT AKTİVİTELERİNİN İNCELENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Özlem USLUER MUĞLA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2005 ÖZET Bu çalışmada, Sideritis albiflora HUB.-MOR. ve Sideritis leptoclada O. Schwarz&P.H. Davis bitkilerinin toprak üstü kısımlarından elde edilen uçucu yağ bileşenleri GC ve GC/MS sistemiyle analiz edildi ve sırasıyla toplam 64 ve 45 bileşen aydınlatıldı. S. albiflora uçucu yağında p-karyofılen (%23.27), y-elemen (%13.25), karyofılen oksit (%5.72), aromadendren (%4.94), ve y-kadinen (%3.95), ana bileşenler olarak tespit edilirken, S. leptoclada uçucu yağında germakren D (%29.1), p-karyofılen (%12.5), karyofılen oksit (%9.9), p-pinen (%7.2), a-pinen (%4.8), ve verbenon (%3.7) ana bileşenler olarak bulundu. Ayrıca, Sideritis albiflora ve Sideritis leptoclada bitkilerinin uçucu yağları ile hekzan, etil asetat ve etil alkol özütlerinin antioksidant aktiviteleri çalışıldı. Antioksidant aktivite dört farklı metodla araştırıldı: P-karoten renk açılımı testi, 2,2-difenil-l- pikrilhidrazil (DPPH) radikal giderimi, indirgenme gücü ve toplam fenolik madde miktarı, p-karoten renk açılımı testinde en fazla aktiviteyi Sideritis albiflora' dm elde edilen etil asetat özütünün (%88,3) ve sideritis leptoclada' dan elde edilen etanol (% 95,1) özütünün gösterdiği tespit edildi. DPPH serbest radikal giderim aktivitelerinde ise her iki bitkininde etanol özütleri yüksek aktivite gösterdi, indirgenme gücü kapasitesi olarak Sideritis albiflora' ma etil asetat, Sideritis leptoclada' mn ise etanol özütleri iyi sonuçlar verdi. Fenolik bileşik miktarı iki bitkininde etanol özütlerinde yüksek bulundu.VII Anahtar Kelimeler: Sideritis, Uçucu yağ, Antioksidant aktivite, ?-Karoten, DPPH Sayfa adedi: 153 Tez yöneticisi: Yrd. Doç.Dr. Mehmet Emin DURU

VIII ISOLATION, CHARACTERIZATION of ESSENTIAL OIL COMPOSITION and DETERMINATION of ANTIOXIDANT ACTIVITY of Sideritis albiflora HUB.- MOR. and Sideritis leptoclada O. SCHWARZ &P.H. DAVIS SPECIES (M. Sc. Thesis) MUGLA UNIVERSITY INSTITUTE of SCIENCE and TECHNOLOGY 2005 ABSTRACT In this study, volatile oil compounds from the aerial parts of Sideritis albiflora HUB.- MOR. and Sideritis leptoclada O. Schwarz&P.H. Davis were analysed by a GC and GC/TVIS system, and total 64 and 45 contituents were identified, respectively. The main components were characterized as P-caryophylene (23.27%), y-elemene (13.25%), caryophylene oxide (5.72%), aromadendrene (4.94%), and y-cadinene (3.95%) for Sideritis albiflora and germacrene D (29.1%), (3- caryophylene (12.5%), caryophylene oxide (9.9%), P-pinene (7.2%), a-pinene (4.8%), and verbenone (3.7%) for Sideritis leptoclada. In addition, the antioxidant properties of essential oil and hexane, ethyl acetate and ethanol extracts of Sideritis albiflora HUB.-MOR. and Sideritis leptoclada O. Schwarz&P.H. Davis were examined. The antioxidant activity was investigated with four different methods: P-carotene bleaching test, the 2,2'~diphenyl-l-picrylhydrazyl (DPPH) radical scavenging method, reducing power and total phenolic content. P-carotene bleaching test, the most active species were ethyl acetate extract from Sideritis albiflora (%88,3) and ethanol extract from Sideritis leptoclada (% 95,1). In DPPH free radical scavenging activities, ethanol extracts of both of the plants were showed high activity. As a reducing power capacity, the most significant results were obtained in ethyl acetate extracts from Sideritis albiflora and ethanol extracts from Sideritis leptoclada. The amount of phenolic compounds were found high in two plants ethanol exctracts.IX Key Words: Sideritis, Essential oil, Antioxidant activity, p-Carotene, DPPH Page number: 153 Adviser: Yrd. Doç.Dr. Mehmet Emin DURU