Ahşap konstrüksiyonlarda zarar yapan böceklerin ahşabın mekanik ve fiziksel özelliklerine etkileri üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışma 2003-2005 yıllan arasında doğa ve laboratuar koşullarında gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında Muğla ili ve ilçeleri 4 alt bölgeye ayrılmış ve bu alt bölgelere surveyler düzenlenmiştir. Ekonomik anlamda ahşap konstrüksiyonlarda en çok kullanılan, böcekler tarafından zarara uğratılmış ve böcek zararına uğramamış karaçam, kızılcam, göknar, ceviz, doğu kayını ve kavak ağaç türleri orman işletmeleri, özel sektör işletmelerine ait kereste depolarından ve ahşap evlerden toplanarak laboratuar ortamına getirilmiştir. Laboratuar ortamında böcek zararı ile bulaşık olan ve aynı türe ait kontrol amaçlı kullanılacak olan bulaşık olmayan deney örnekleri tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilerek ağaç türlerine göre gruplara ayrılmıştır. Deney örneklerinin bulaşım öncesi ve sonrası ağırlıkları, rutubet miktarları ve yoğunlukları tespit edilerek fiziksel ölçümleri yapılmıştır. Basınç direnci, çekme direnci, statik eğilme direnci testleri Gazi üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi laboratuarında 4 tonluk Universal test cihazında, TSE standartlarına uygun olarak yapılmıştır. Surveylerde toplanan ahşap zararlısı türlerin Hylotrupes bajulus ve Trichoferus griseus olduğu anlaşılmış olup, ağaç türlerine göre biyolojileri izlenmiştir. Laboratuara getirilen deney örneklerindeki galeri uzunlukları ve talaş atıkları ölçülerek, istatistiksel analizleri yapılmıştır. Yapılan testlerde ağaç türlerinin kontrol örnekleri ile böcek zararına uğramış ahşap örneklerinin basınç direnci, çekme direnci ve statik eğilme direnci etkileriniVII belirlemek için LSD testi, biyolojik gözlemlere dayalı testler sonucu ağaç türlerinde böcek zararını belirlemek amacıyla ANOVA testi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre böcek zararına uğramamış kontrol ve böcek zararına uğramış deney örneklerinde basınç direnci ve çekme direnci en yüksek kayın, en düşük kavak deney örneklerinde bulunmuştur. Statik eğilme direncinde böcek zararına uğramamış kontrol örneklerinde en yüksek ceviz, en düşük kavak deney örneklerinde; böcek zararına uğramış deney örneklerinde en yüksek kızılcam, en düşük göknar deney örneklerinde bulunmuştur. Deney örneklerinin ağaç türlerine göre talaş ağırlığının karşılaştırılmasında en fazla talaş ağırlığı ve galeri uzunluğu karaçam deney örneklerinde en düşük ise kayın deney örneklerinde ortaya çıkmıştır. Karaçamın test edilen diğer türler arasında bulaşık olmaya en açık ağaç türü olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Ahşap, zararlı, böcek, mekanik, mukavemet.

This study was carried out in 2003-2005 in natural and labaratory conditions. Within the context of the study, Muğla city and its towns were divided into four regions and surveys were conducted in these sub-regions. Both harmed and unharmed samples (by insects) of Pinus nigra, Pinus brutia, Abies spp, Juglans regia, Fagus orientalis and Populus spp species which are used most commonly in wooden constructions were taken from log warehouses of public intuitions of Ministry of Forestry, and of private organizations to the laboratory environment. Samples which are both control (intact) and destroyed by insects were categorized according to wood species by means of random selection technique. Intact and infected weight, moisture amount, and density of the samples were evaluated and their physical tests were carried out. Pressure resistance, tensile resistance, static bending resistance tests were conducted in the laboratory of Furniture and Decoration Education Department of Gazi University Technical Education Faculty with 4-ton Universal test device in line with TSE standards. Wood destroying species collected in the surveys have been found out to be Hylotrupes bajulus ve Trichoferus griseus, and their biology have been observed. Statistical analyses of the length tunnels and wood particles present in the samples brought to the laboratory were done by measuring the length of the tunnels and weighting the particles.IX LSD test was carried out to find out the effects of pressure resistance, tensile pressure, and static bending resistance tests on both infected and intact samples, ANOVA test was carried out on the data obtained via tests based on biological observations to determine harms caused by the insects to the wood species. According to the findings obtained, the highest pressure resistance and tensile resistance value was found for Fagus orientalis and the lowest was found for Populus spp for both infected and intact samples. The highest static bending pressure value was found for control (intact) Juglans regia samples, and the lowest value was found for Populus spp samples, on the other hand, for infected samples, the highest value was found for Pinus brutia and the lowest was found for Abies spp. According to the results obtained from the wood species-related comparisons of wood particle weights and tunnel lengths, the highest values for particle weight and tunnel length belong to Pinus nigra samples and the lowest ones belong to Fagus orientalis samples. Pinus nigra was found to be the most susceptible to the infection among the species tested. Key Words : Wood, pest, insect, strength