Teucrium alyssifolium stapf. bitkisinin uçucu yağ bileşenleri ve bazı Teucrium türlerinin antioksidant aktivitelerinin belirlenmesi

Abstract

VI Teucrium alyssifolium Stapf. BİTKİSİNİN UÇUCU YAĞ BİLEŞENLERİ ve BAZI TEUCRİUM TÜRLERİNİN ANTİOKSİDANT AKTİVİTELERİNİN BELİRLENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Deniz KARSLI SEMİZ MUĞLA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 2005 ÖZET Bu çalışmada, T. alyssifolium bitkisinin toprak üstü kısımlarından elde edilen uçucu yağ bileşenleri GC ve GC/MS sistemiyle analiz edildi ve toplam 65 bileşen aydınlatıldı, Jraw-karyofilen oksit (% 13.40) ve terpinen-4-ol (%13.39) ana bileşen olarak tespit edildi; bunları p-pinen (%12.03) ve spatulenol (%9.27) izledi. Ayrıca, T. alyssifolium bitkisinin uçucu yağının ve dört Teucrium türünün (T. alyssifolium, T. sandrasicum, T. chamaedrys subsp. tauricolum, T. polium) etanol ve su özütlerinin antioksidant aktiviteleri çalışıldı. Antioksidant aktivite dört farklı metotla araştırıldı: P-karoten renk açılım testi, 2,2'-difenil-l-pikrilhidrazil (DPPH) radikal giderimi, indirgeme gücü ve toplam fenolik madde miktarı. Tüm özüt örnekleri (%91.48- %98.75) askorbik asitten (%76.78) daha yüksek antioksidant aktivite gösterdi. T. alyssifolium'vsa. uçucu yağının (2345.77 mg/L IC50) zayıf serbest radikal giderim aktivitesi göstermesine karşın, T. alyssifolium ve T. sandrasicum, T. chamaedrys subsp. tauricolum ve T. polium bitldlerinin etanol ve su özütleri güçlü radikal giderici olarak davrandı. En yüksek toplam fenolik madde miktarına T. chamaedrys'hı su özütünün (64.98 ug PEs/mg özüt) sahip olduğu belirlendi. Teucrium türlerinin etanol ve su özütlerinin serbest radikal giderim aktiviteleri, indirgeme güçleri ve toplam fenolik madde miktarları arasında bir korelasyon gözlendi. Anahtar Kelimeler: Teucrium, uçucu yağ, antioksidant aktivite, DPPH Sayfa adedi : 119 Tez yöneticisi : Prof. Dr. Mansur HARMANDAR

vn CHEMICAL COMPOSITION of the ESSENTIAL OIL of Teucrium alyssifolium Stapf. and DETERMINATION of ANTIOXIDATION ACTIVITY of SOME TEUCRIUM SPECIES (M. ScThesis) MUGLA UNIVERSITY INSTITUTE of SCIENCE and TECHNOLOGY 2005 ABSTRACT In this study, volatile compounds from the aerial parts of T. alyssifolium were analyzed by a GC and GC/MS system, and total 65 constituents were identified, rrara-caryophyllene oxide (%13.40) and terpinen-4-ol (%13.39) were found to be the main constituents, followed by p-pinene (% 12.03) and spathulenol (%9.27). In addition, the antioxidant properties of the essential oil from T alyssifolium and ethanol and water extracts of four Teucrium species (T. alyssifolium, T sandrasicum, T. chamaedrys subsp. tauricolum, T. polium) were examined. The antioxidant activity was investigated with four different methods: the P-carotene bleaching test, the 2,2'-diphenyl-l-picrylhydrazyl (DPPH) radical scavenging method, reducing power and total phenolic content. The all extract samples (%91.48-%98.75) showed higher antioxidant activity than ascorbic acid (%76.78). The ethanol and water extracts of T. alyssifolium, T. sandrasicum, T. chamaedrys subsp. Tauricolum and T. polium behaved as a strong free radical scavenger, whereas the essential oil of T. alyssifolium showed weaker free radical scavenger activity (IC50 at 2345.77 mg/L). Water extract of T chamaedrys subsp. tauricolum was highest total phenolic content (64.98 ug PEs/mg extract). There is correlation among free radical scavenging activities, reducing power and total phenolic contents of ethanol and water extracts of Teucrium species. Keywords : Teucrium, essential oil, antioxidant activity, DPPH Page number : 119 Adviser : Prof. Dr. Mansur HARMANDAR