Para politikası stratejisi olarak nominal GSYİH hedeflemesi

Abstract

1970'li yılların başında Bretton Woods sisteminin çöküşü ve petrol krizlerinin yaşanmasının ardından dünya ekonomisinde başlayan enflasyonist süreç ile fiyat istikrarı merkez bankalarının temel hedefi olmuştur. Politika uygulamaları sosyo-ekonomik şartlara ve merkez bankalarının üstlendikleri role göre ülkeden ülkeye farklılık gösterse de, fiyat istikrarı nihai hedef olmadaki önemini korumuştur. Fiyat istikrarını ve sürdürülebilirliğini sağlamak için uygulanan istikrar politikalarının ise hangi politika/politikalara dayanması ve nasıl uygulanacağı konusunda iktisat literatüründe farklı görüşler yer almaktadır. 1970'lerden başlayarak 2008 yılına kadar döviz kuru hedeflemesi, parasal hedefleme ve enflasyon hedeflemesi stratejileri uygulama alanı bulmuştur. Yakın geçmişte uygulanmış olan enflasyon hedeflemesi stratejisi ise, pek çok ülke deneyiminde alternatiflerine göre daha avantajlı olarak değerlendirilmiştir. Ancak 2008 yılında Lehman Brothers'ın çöküşü yeni bir küresel krizin yaşanmasına neden olmuştur. Kriz sonrası ekonomik görünüm, enflasyon hedeflemesi stratejisinin sorgulanmasını ve para politikası için yeni arayışları gerektirmiştir. Jeffrey A. Frankel'in öncülüğünde bir çok iktisatçının önerisi, Nominal GSYİH Hedeflemesi olmuştur. Bu öneriyle birlikte merkez bankalarının sadece fiyat istikrarını hedefleyen değil ayrıca istihdam, büyüme gibi diğer ekonomik amaçların da sağlanabilmesinde etkinlik göstermesi gerektiğini savunan bir akademik literatür doğmuştur. Tüm bu gelişmeler neticesinde şekillenen tez çalışması ile nominal GSYİH hedeflemesinin teorik arka planı irdelenmekte, etkin bir strateji olup olmadığı tartışılmakta ve Türkiye için ekonomik şartlar dahilinde değerlendirilmektedir.

Price stability has been the central goal of central banks, with the inflationary process beginning in the world economy following the collapse of the Bretton Woods system and the oil crises at the beginning of the 1970s. Although policy implementations vary from country to country according to socio-economic conditions and the role that central banks play, price stability has kept its importance as being the ultimate goal. Stability policies applied to ensure price stability and sustainability have differing opinions in the economic literature as to which policy is to be based and how to implement it. Starting from the 1970s until 2008, it has found application areas of exchange rate targeting, monetary targeting and inflation targeting strategies. The recent inflation targeting strategy has been evaluated as more advantageous than the alternatives in many countries experience. However, the collapse of Lehman Brothers in 2008 has led to the emergence of a new global crisis. Post-crisis economic outlook calls for the question of the inflation targeting strategy and new quests for monetary policy. In the forefront of Jeffrey A. Frankel, many economists' proposals have been Nominal GDP Targets. With this proposal, an academic literature has arisen arguing that central banks should not only aim at price stability, but should also be effective in providing other economic objectives such as employment and growth. With the thesis study shaped in the result of all these developments, the theoretical background of nominal GDP targeting scrutinized, whether it is an effective strategy are discussed and evaluated within the economic conditions for Turkey.