17. yüzyıl Sebk-i Hindî şâirlerinden Neşâtî Dîvan`ında ateş ve su

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi 17. Yüzyıl Sebk-i Hindi Şâirlerinden Neşâtî Divân'ında Ateş ve Su Ramazan ERDOĞDU Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı 2004; 86 Anâsır-ı erba'anın iki önemli öğesi olan ` ateş ` ve ` su ` hem dünya hem de insanlık tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur. Ateş, temel işlevleri olan ısıtma, yakma ve aydınlatma dışında insanın iç dünyasında da derin izler meydana getirmiştir. İlkel toplumlardan modern toplumlara kadar olan süreçte ateşin farklı biçimlerde algılanışı söz konusu olmuştur. Hatta bazen ilâhî kimlik dahi kazanmıştır. Şâirler gerçek hayatin bu vazgeçilmeyen öğesi karşısında duyarsız kalmamıştır. Neşâtî de bu öğeyi büyük bir hayranlıkla eserlerinde işlemiştir. Neşâtî hayatın özünü ateşte aramış, yaşadığı ayrılıkları ve acılan ` ateş ` olgusuyla dışa vurmaya çalışmıştır. Su, canlıların hayat kaynağı olarak büyük önem taşıyan ikinci unsur olmuştur. Bütün bitkilerin ve hayat sahiplerinin hayat kaynağı olan su, bu özelliği ile Neşâtî'nin üzerinde önemle durmasına sebep olmuştur. Neşâtî' de su, övgülerinde ve âşığın aşk yolundaki acılarının ifâde edilişinde coşkunluğun kaynağı olmuştur. Anahtar Kelimeler: Anâsır-ı erba'a, ateş, su,

SUMMARY Masters Thesis 17. Yüzyıl Sebk-i Hindi Şâirlerinden Neşâtî Divân'ında Ateş ve Su Ramazan ERDO?DU University of Fırat The Institute of Social Secience And Main Department of Turkish Language and Literature 2004, Page : 86 Fire and water, which are two main elements of Anâsır-ı erba'a, have an important place in both world history and human history. Fire has accomoplished deep impacts on human's inner world as well as its main functions such as heating, burning and lighting. Between the periods from primitive societies to modern societies, fire has been percieved in differend forms. Sometimes, it even gained a religious identity. Poets were not insensible to this inevitable element of live. Neşâtî also used this element in his works with a great admire. Neşâtî explored the meaning of life in fire and he tried to manifest his separations and his pains in his life by the faet of fire. Water has been the second important factor which has a great importance as being the life source of living creatures water, which is the source of life both for the plants and other living areatures, made Neşâtî give an importance to this element water theme in Neşâtî' s works has been the source of enthusiasm in his praises and his expressions of the lover's pain in the way of love. Key Words: Anâsır-ı erba'a, fire, water,