Türk edebiyatında Şâh u Derviş (Şâh u Gedâ) ler ve Hilâli-i Çağatâyi`den yapılan Şâh u Derviş çevirilerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET TÜRK EDEBİYATINDA ŞÂH U DERVİŞ ( ŞÂH U GEDÂ ) LER VE HİLÂLÎ-İ ÇAĞATÂYİ' DEN YAPILAN ŞÂH U DERVİŞ ÇEVİRÎLERİNİN İNCELENMESİ Türk Edebiyatı belli dönemlerde İran Edebiyatının etkisinde kalmıştır. Tür ve konu olarak İran Edebiyatı örnek alınmıştır. Örnek alınan bu konularda eserler vücuda getirilmiştir. Mesnevî türü de edebiyatımıza İran edebiyatından geçmiştir. Özellikle XVL yüzyılda bu türde verilen eserler doruğa ulaştığı gibi türdeki yenilikler de göze çarpmaktadır. İran şairlerinden Hilali-i Çağatâyî'nin Şâh u Gedâ adlı mesnevisi, Bursalı Rahmi tarafından konu ve işleyiş bakımından aynı olmakla beraber yeniden kaleme alınmıştır. Eser tasvirler ve üslup bakımından çok dikkate değer bir eserdir. Sinoplu Beyânı ise Hilâli-i Çağatâyi'nin Şâh u Gedâ adlı mesnevisini sade bir dille tercüme etmiştir. Eserler konu olarak aşkı ele almıştır. Çalışmada bu eserlerin karşılaştırılması yapılmıştır. Anahtar kelimeler: Mesnevi Şâh u Gedâ, Hilali - i Çağatâyi, Rahmi, Beyâni ABSTRACT AN EXAMINATION OF ŞÂH U DERVISHS ( ŞÂH U GEDÂ) IN TURKISH LITERATURE AND TRANSLATIONS OF ŞÂH U DERVISH WRtTTEN BY HİLÂLT-t ÇAĞATÂYİ Turkish literature influenced by Persian literature in certain peroids. Persian literature was taken as an example from the type and theme point of vieews. Literary works were written around this frame. Mesnevi type came to our literature from Persian literature Especially in XVI. * century abowe mentioned type of works increased and new dewelopments in the type was taken attention. A Mesnevi, named as Şah u Gedâ, written by persian poet HflaB-i Çağatay^ was rewritten, by Bursalı Rahmi although the theme and contents were nearly the sarrt©. Şâh u Gedâ is a remarkable work from the point of descriptions and manner.However, Sinoplu Beyani translated Şâh u Gedâ by using a basic language. These studies based on love theme, In this study, these books were compared. Key word : Mesnevi, Şâh u Gedâ, Hilâli - i Çağatâyi, Rahmi, Beyânt

ÖZET TÜRK EDEBİYATINDA ŞÂH U DERVİŞ ( ŞÂH U GEDÂ ) LER VE HİLÂLÎ-İ ÇA?ATÂYİ' DEN YAPILAN ŞÂH U DERVİŞ ÇEVİRÎLERİNİN İNCELENMESİ Türk Edebiyatı belli dönemlerde İran Edebiyatının etkisinde kalmıştır. Tür ve konu olarak İran Edebiyatı örnek alınmıştır. Örnek alınan bu konularda eserler vücuda getirilmiştir. Mesnevî türü de edebiyatımıza İran edebiyatından geçmiştir. Özellikle XVL yüzyılda bu türde verilen eserler doruğa ulaştığı gibi türdeki yenilikler de göze çarpmaktadır. İran şairlerinden Hilali-i Çağatâyî'nin Şâh u Gedâ adlı mesnevisi, Bursalı Rahmi tarafından konu ve işleyiş bakımından aynı olmakla beraber yeniden kaleme alınmıştır. Eser tasvirler ve üslup bakımından çok dikkate değer bir eserdir. Sinoplu Beyânı ise Hilâli-i Çağatâyi'nin Şâh u Gedâ adlı mesnevisini sade bir dille tercüme etmiştir. Eserler konu olarak aşkı ele almıştır. Çalışmada bu eserlerin karşılaştırılması yapılmıştır. Anahtar kelimeler: Mesnevi Şâh u Gedâ, Hilali - i Çağatâyi, Rahmi, Beyâni ABSTRACT AN EXAMINATION OF ŞÂH U DERVISHS ( ŞÂH U GEDÂ) IN TURKISH LITERATURE AND TRANSLATIONS OF ŞÂH U DERVISH WRtTTEN BY HİLÂLT-t ÇA?ATÂYİ Turkish literature influenced by Persian literature in certain peroids. Persian literature was taken as an example from the type and theme point of vieews. Literary works were written around this frame. Mesnevi type came to our literature from Persian literature Especially in XVI. * century abowe mentioned type of works increased and new dewelopments in the type was taken attention. A Mesnevi, named as Şah u Gedâ, written by persian poet HflaB-i Çağatay^ was rewritten, by Bursalı Rahmi although the theme and contents were nearly the sarrt©. Şâh u Gedâ is a remarkable work from the point of descriptions and manner.However, Sinoplu Beyani translated Şâh u Gedâ by using a basic language. These studies based on love theme, In this study, these books were compared. Key word : Mesnevi, Şâh u Gedâ, Hilâli - i Çağatâyi, Rahmi, Beyânt