Tüketim kültürünün yeni yüzü: Elazığ örneği

Abstract

II ÖZET Doktora Tezi `Tüketim Kültürünün Yeni Yüzü: Elazığ Örneği` Metin GÜLTEKİN Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı 2004; Sayfa: XI+219 Tüketim kültürü, toplumsal ilişkilerin tüketim ilişkileri çerçevesinde anlam kazandığı bir kavramı ifade etmektedir. Nesnelerin bireysel ihtiyaçların büyük bir çoğunluğunu karşılaması, bu süreci doğurmuştur. Yani toplum içindeki bireylerin birbirleriyle olan dayanışma gereksinimleri, nesneler tarafîndan ikame edilir olmuştur. Böylece toplumdaki sosyal bağların gereksizleşmesi süreci gündeme gelmiştir. Buna bağlı olarak, toplumsal ilişkilere anlam veren değerler alanının üretimi, kişiler arası ilişkiler bağlamından çıkarak, kişilerle nesneler arası ilişkiler sürecine aktarılmış olmaktadır. Bu süreçte, her nesne belli düzeyde, sosyal anlamla yüklenmiştir ve nesneler topluca, sosyal statünün belirlenmesiyle denkleşerek, toplumsal gereksinimlerin karşılanması bağlamında yapılaşmıştır. Artık nesneler tekil anlamlarından çıkarak, bir nesneler sistemi olarak anlam kazanmıştır. Bu bağlamda tüketim, toplumsal bir etkinliktir ve toplumsal ilişkilerin yeni bir biçimi olarak dönüşmüştür. Tüketimin toplumsal bir ilişki biçimi olarak gelişmesinde, ürün bolluğunun mevcudiyeti temel olmakla birlikte, nesnelerle ilişkinin toplumsal bir nitelik kazanmasının tarihsel koşullar da bulunmaktadır. Bunlar; Batı toplumlarında doğan modernizmin ve kapitalizmin doğurduğu koşullardır. Günümüzde küreselleşmeyleIll beraber modernizmin, kapitalizmin ve tüketim kültürünün sonuçlarının da küreselleşmesi ile karşı karşıya kalınmış bulunulmaktadır. Bu çalışma, belirtilen bu gelişme süreci bağlamında, araştırma alanımızda görülen değişimi ele almayı amaçlamıştır. Çalışmada ulaşılan bulgular, genel anlamda tüketim kültürünün, yerleşmekte olan bir olgu olduğunu göstermiştir. Ancak özellikle gelir düzeyindeki kısıtlamaların ve geleneksel değerlerin yoğun etkisinin, tüketimin kültürel bir görünüme bürünmesinde, engelleyici iki temel faktör olduğu ortaya çıkmıştır. Fakat söz konusu toplumsal değerlerin, tüketim süreci içerisinde giderek nesnelleştiği görülmüş ve bu sürecin uygulama alammızdaki tüketim ilişkilerini farklı ve özgün bir niteliğe büründürdüğü sonucuna varılmıştır. Anahtar Sözcükler: Tüketim kültürü, sosyal yapı, sosyal değişme, modernleşme, azgelişmişlik, geleneksellik, modernizm, postmodernizm, küreselleşme, yaşam tarzları.

IV ABSTRACT Ph. D. Thesis Metin GÜLTEKİN New Face of Consumer Culture: The Case of Elazığ Fırat University Institute of Social Sciences Sociology Department ?004; Page: XI+219 The consumer culture that is say the social composition in which the social relation take their meaning with consumptions relations. This process is because of the satisfaction of individuals needs by objects. That is cooperation between individual endangered and the objects began to take the place on these human relations. In this way unnecessary of the social links, to take started. By dependence of that the production of the human reletions transfered to relation between human and objects. In this process each obeject has some social meaning. And the whole of objects are determined by socal status and formed by the cicumstances of the satisfaction of the social needs. The objects take their rneaning by the system of objects, a object has not significance. Anymore, consumption is a social action and it is transformed as a new form of social relation. The fundemantal cause is the abundance of productions and the development of Occident history played a vital role in taking a social characteristic the relation withV objects. These are the economic and social conditions of the modernism and capitalism. Today the conclusions of modernism, capitalism and consumer culture are in the way of globalisation. This work focused the change in our research area in this development process. The conclusion of this work showed that the consumer culture is an establishing concept in our research area. But the restriction in the income's levels and the infuence of traditional values are two main stopping factors of the sight of the cultural consumption. Aforementioned social values more and more become as object and this process in our application area take different and original the consumptions relation. Key Words: Consumer culture, social structure, social change, modernisation, uderdevelopment, traditionalism, modernism, postmodernism, globalisation, life styles.