İlköğretim fen bilgisi öğretiminde portfolyo uygulamasının öğrencilerin akademik başarılarına ve derse yönelik tutumlarına etkisi

Abstract

İLKÖĞRETİM FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİNDE PORTFOLYOUYGULAMASININ ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK BAŞARILARINA VEDERSE YÖNELİK TUTUMLARINA ETKİSİ(YÜKSEK LİSANS TEZİ)GÜLCAN MIHLADIZMUĞLA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ2007ÖZETBu çalışmada, İlköğretim altıncı sınıf Fen Bilgisi dersinde bahar yarıyılı süresinceöğretim yöntemi ve materyali olarak uygulanan portfolyonun öğrencilerin Fen Bilgisibaşarısına ve Fen Bilgisi dersine karşı tutum düzeylerine etkileri araştırılmış, ayrıcaöğrencilerin ve öğretmenlerin portfolyo uygulama hakkındaki görüşlerine yerverilmiştir.Araştırma 2005-2006 eğitim öğretim yılında, Burdur İli merkezinde; Hüsnü Bayerİlköğretim Okulu, Mehmetçik İlköğretim Okulu, Sakarya İlköğretim Okulu ve SunaUzal İlköğretim Okulu olmak üzere 4 okul, 7 şubede öğrenim görmekte olan toplam114 ilköğretim 6. sınıf öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Araştırma için seçilen bu 4ilköğretim okulu 6. sınıf öğrencisine hazır bulunuşluklarının tespiti için başarı testiuygulanmıştır. Başarı testi sonuçlarına göre seviyeleri denk çıkan gruplardan birideney diğeri kontrol grubu olarak atanmıştır. Hüsnü Bayer İlköğretim Okulu veMehmetçik İlköğretim Okulu öğrencileri deney grubu, Sakarya İlköğretim Okulu veSuna Uzal İlköğretim Okulu öğrencileri kontrol grubu olarak seçilmiştir. Deneygrubu öğrencileri bir dönem süresince öğretmenlerinin ve araştırmacınınrehberliğinde, öğretim yöntemi ve materyali olarak kullanılan portfolyo (bireyselgelişim dosyası) ile destekli Fen Bilgisi dersi işlemişlerdir. Kontrol grubuöğrencilerinin eğitim ve öğretiminde bir değişiklik yapılmamış, klasik eğitim veöğretim sürecine (soru-cevap, problem çözme, deney, gözlem vb.) devametmişlerdir.Araştırmada deneysel tasarım kullanılarak, ön test - son test kontrol gruplu modelseçilmiştir. Araştırma iki grup üzerinde gerçekleştirilmiş, uygun örnekleme yöntemitercih edilmiştir. Deney ve kontrol grubu öğrencilerine çalışma başında başarı testineek olarak Fen Bilgisi tutum ölçeği de uygulanmıştır. Çalışma sonunda her iki grubada Fen Bilgisi başarı testi ve Fen Bilgisi tutum ölçeği tekrar uygulanmıştır. Ayrıcaportfolyo kullanımı hakkında, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla,deney grubu öğrencilerinin ve öğretmenlerinin görüşleri alınmış, Burdur İlinde görevyapmakta olan bütün Fen Bilgisi öğretmenlerine yapılandırılmış görüşme formuuygulanmıştır ve formun sonuna portfolyo ile ilgili diğer düşüncelerini yazmalarıistenmiştir.Araştırmanın uygulama süreci bir dönem sürmüş ve deney grubunda portfolyouygulaması öğretim yöntemi ve materyali olarak kullanılmış, dönem süresinceöğrenciler Fen Bilgisi konularıyla ilgili çalışmalar yaparak dosyalarına koymuşlar veçalışmalarını sergilemişlerdir.Bu çalışmanın literatürdeki diğer çalışmalardan farkı portfolyonun geneldedeğerlendirme materyali olarak kullanılmasına karşın bu çalışmada ?öğretim yöntemive materyali? olarak kullanılmasıdır. Yalnızca motivasyonu arttırması açısındangenel bir değerlendirmeyle öğrencilere portfolyolarından sözlü notu verilmiştir.Araştırma sonucu elde edilen nicel veriler SPSS 11 istatistik paket programıkullanılarak çözümlenmiştir. İki grubun uygulanan ölçekler dahilindekarşılaştırılmasında bağımlı ve bağımsız t-testleri kullanılmıştır. Ayrıca araştırmadakullanılan portfolyo görüş formunda ise tanımlayıcı istatistikler (minimum,maksimum, ortalama, standart sapma, toplam puan ve yüzde) kullanılmıştır. Deneygrubu öğrencilerinin ve öğretmenlerinin portfolyo uygulaması ve Fen Bilgisi dersihakkındaki görüşlerinin analizinde, içerik analizi ve betimleyici çözümleme tekniğitercih edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretim yöntemi ve materyali olarakkullanılan portfolyo destekli Fen Bilgisi dersi işlenen deney grubu öğrencilerininbaşarı testi puanları ve Fen Bilgisi tutum anketi sonuçları kontrol grubuöğrencilerinin puanlarına göre daha yüksek çıkmıştır. Ayrıca portfolyo uygulamahakkında öğrenci ve öğretmen görüşleri de genel olarak olumludur. Bu sonuçlaragöre, öğretim yöntemi ve materyali olarak kullanılan portfolyo, öğrencilerin FenBilgisi başarısında ve derse yönelik tutum düzeylerinde olumlu bir artış sağlamıştır.Anahtar Kelimeler : Portfolyo, Fen Bilgisi ÖğretimiSayfa adedi : 170Tez yöneticisi : Yrd. Doç. Dr. Belgin GÖÇMEN TAŞKIN

THE EFFECT OF APPLICATION OF PORTFOLIO IN PRIMARY SCHOOLSCIENCE TEACHING ON THE STUDENTS? ACADEMICACHIEVEMENTS AND ATTITUDES TOWARDS THE LESSON(MASTER?S THESIS)GÜLCAN MIHLADIZMUĞLA UNIVERSITYINSTITUTE OF SCIENCE and TECHNOLOGY2007ABSTRACTIn this study, the effect of portfolio as a teaching method and material in the sixthgrade science lesson of primary school in the second semester, on the students?achievements in science lesson and their level of attitudes towards science lesson;furthermore, the opinions of teacher and students on portfolio use were also stated.The research was performed on totally 114 sixth grade primary school students of 7classes in 4 schools located in the city centre of Burdur in 2005-2006 academic year.The schools included in the research were Hüsnü Bayer Primary School, MehmetçikPrimary School, Sakarya Primary School and Suna Uzal Primary School. To thesixth grade students of those four schools, an achievement test was applied in orderto determine their level of readiness. According to their achievement test scores, oneof the two groups the scores levels of which were found out to be equal wasappointed as an experiment group and the other as the control group. The students ofHüsnü Bayer P.S. and Mehmetçik P.S. were chosen as the experiment group andthose of Sakarya P.S. and Suna Uzal P.S. as the control group. The experiment groupstudents attended science lessons supported with portfolio (an individualimprovement file) used as a teaching method and material with the guidance of theirteachers and the researcher. No change was made in the way of teaching of thecontrolling group, they went on with the classical teaching process (question andanswer, problem solving, experiment, observation, etc.)At the research the model with pre and post test controlling group was chosen, usingan experimental design. Research was applied to two groups and appropriatemodeling method was preferred. In addition to the achievement test, at the beginningof the study a questionnaire of attitude towards science was applied to the experimentand control group. At the end of the study, the achievement test and the questionnaireof the attitudes towards science was applied to both of the groups once more.Moreover, by means of half-structured interview forms, the opinions of experimentgroup students and teachers on portfolio use were gathered and well-structuredinterview forms were also filled in by science teachers working in Burdur city andthose teachers were also asked to state their other different views on portfolio use atthe end of the form.The practical process of the research lasted one semester and portfolio was applied tothe experiment group as a teaching method and material, throughout that semesterthe students kept a file on their studies about science subjects and exhibited theirstudies.The difference of this study from the others in the literature is that portfolio was usedas ?a teaching method and material? in this study while it was generally used as anassessment material. Only, for the purpose of increasing the motivations of thestudents? portfolios were marked with a general assessment.The quantitative data found out as the results of the search were analyzed by usingSPSS 11 statistic packet program. Paired samples and independent t-test were usedwhile comparing the two groups in terms of the applied test. Apart from that,defining statics (minimum, maximum, average, standart deviation, total mark andpercentage) were used with the opinion interview forms of the portfolio appliedduring the research. In the analysis of the view of the experiment group students andteachers on portfolio use and science lesson, the content analysis and descriptiveanalysis technique were preferred. As a result, the achievement test scores of theexperiment group students having science lessons supported with portfolio as ateaching method and material and their scores of the questionnaire of the attitudetowards science were higher than those of the controlling group. Moreover, theopinions of the teachers and students on portfolio use are quite positive. According tothese results, the portfolio used as a teaching method and material provided on highincrease on the students? achievements in the science lesson and their level ofattitudes towards the lesson.Key Words : Portfolio, Science TeachingPage number : 170Adviser : Yrd. Doç. Dr. Belgin GÖÇMEN TAŞKIN