Ahmed-i Rumi`nin `Dakayıku`l-hakayık` adlı eserinin tefsir açısından tahlili

Abstract

191 Ahmed-i Rumî, tahminen 670/1270 veya 675/1 275'te dünyaya gelmiştir. Rum'a nispet edilmesi, O'nun Anadolu'dan olduğunu gösterir. Buradan Hindistan'a giden Rumî, Avaz'da `Dakayıku'l-Hakayık` adlı eserini 720/1 320'de. `ed-Dakayık fi't- Tarik` adlı eserini 725/1325 ve Umra el-Kitabı da 727/1327'de le'Iif etmiştir. Bu üç eser dışında kitap yazıp yazmadığı bilinmemektedir. Rumî'nin en önemli özelliği, baskılara rağmen yöneticilere ve devlet ricaline karşı mesafeli durması, bildiği doğrulardan ve yaşadığı dinî-tasavvufl çizgiden taviz vermemesidir. Tefsir açısından incelediğimiz `Dakayıku'l-Hakayık` adlı eserinde Rumî, rivayet, dirayet ve işarı tefsir metotlarını iç içe kullanmaktadır. Bunun yanında ayetler, manzum ve mensur olarak tarihi olaylar, menkıbeler ve Mevlana'dan alıntılanan beyit hikayeler ve müellifin kendi özgün görüşleriyle tefsir edilmektedir. Arhmed-i Rumî, bu eserde pek çok tasavvufî konuya deyinmektedir. Rumî'nin ölüm tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 751-752 / 1350 veya 750/1349 gibi tarihler, tahmini olarak kaynaklarda ifade edilmektedir.

Ahmed-i Rumî is supposed to be born in 670/1270 or 675/1275. Why he is called Rumî is that he is from Anatolia. Rumî who went to India from Anatolia. Wrote his work called `Dakaytku'l-Hakayik` in Avaz in 720/1320, he wrote ed-`Dakayik fi't- Tarik` in 725/1325? and `Umm el-Kitab` in 727/1327. It is not known that whether he wrote another work apart from these three books. The most important speciality of Rumî is that he stayed for from disputes in spite of the torture and pres upon him and he never gave concession from the truths he believed. In `Dayayiku'l Hakayik` which we studied in view of Interpretation, Rumî used Narration, Knowledge and Indicational Interpretation altogether. In addition to this the verses, historic occurences, tegends have been interpretated with the couplet and stories taken from Mevlana. These are done by Interpretation, poetry and in prose. In the work I mentioned abore alot of mystic subjects have been told. Although the date of death of Rumî is not known clearly, it is thought that he died in 75 1/752, 1 350 or 750/1 349.