Ortaca (Muğla) ilçesinin etnobotaniği

Abstract

Ortaca 2005-2007 yılları arasında yaptığımız etnobotanik alan çalısmamızdaOrtaca Merkez ve köylerinde farklı yas ve sosyal kategorilerden kisilerlegörüsülmüstür. Çalısma alanımız olan Ortaca' da etnobotanik özelliğe sahip 45familyaya ait 80 bitki türü kaydedilmistir. Bu bitkilerden 61 tanesi yörede doğalyayılısa sahip olup, 19 tanesi de halk tarafından yetistirilmektedir. 61 bitkiye aitherbaryum örnekleri hazırlanmıstır. 5 bitki türünün kuru örneği temin edilmistir ve62 bitki türünün de fotoğrafı çekilmistir. Yörede kullanılan bitkilerin çoğunluklatıbbi ve gıda amaçlı olarak kullanıldığı görülmüstür. 52 bitkinin tıbbi, 25 bitkiningıda amaçlı kullanımları saptanmıstır. Yörede 8 bitki türü tat verici-baharat olarak, 8bitki türü esya yapımında, 8 bitki türü yakacak olarak, 5 bitki türü ise süpürgeyapımında kullanılmaktadır. Doğal olarak yetisen bitkilerden 45 familya içerisindeen yüksek temsil oranının 13 tür ile Lamiaceae' ye ait olması Ortaca yöresininaromatik bitkiler açısından zenginliğini göstermektedir. Bu familyaya ait Salviafruticosa Miller, Origanum onites L. ve Lavandula stoechas L.nın yörede yaygınolarak kullanılan bitkiler arasında olduğu tespit edilmistir. ?çerdiği bitki türü sayısıbakımından bu familyayı 5 er türle Liliaceae ve Umbelliferae, 4 türle Rutaceaeizlemektedir. Ayrıca Lauraceae `den Laurus nobilis L., Malvaceae' den Malvasylvestris L, Urticaceae' den Urtica dioica L. Hamamelidaceae `den Liquidambarorientalis Mill. yörede yaygın olarak kullanılan bitkiler arasında yer almaktadır.Anahtar kelimeler : Ortaca, etnobotanik, aromatik bitkiler

In our ethnobotanic field study done betweeen the years 2005-2007 in CentralOrtaca and its villages, we have contacted with people at various ages and ofdiffering social categories. In our study filed, 80 herb species with ethnobotaniccharacteristics belonging to 45 family are recorded. In that region, 61 of these herbsnaturally grow, while 19 of them are cultivated by the residents. The herbariumsamples of 61 herbs are prepared. Dry samples of 5 of herbs are obtained and 62 herbspecies are photographed. It is observed that the herbs in that region are mostly usedfor medical and nutritous purposes. It is determined that 52 herbs are used formedical aims while 25 herbs are used for nutrition. In that region, 8 herb species areused as flavoury spices, 8 herb species in production of tools, 8 herb species forheating, 5 herb species for production of broom. The fact that the highest ratio ofrepresentation among the naturally growing herbs belongs to the Lamiaceae familywith 13 species shows the richness of Ortaca region in aromatic herbs. Salviafruticosa Miller., Origanum onites L. ve Lavandula stoechas L. belonging to thisfamily are detected to be among the herbs broadly used in that region. Liliaceae andUmbelliferae with 5 species and Rutaceae with 4 species follow this family in theaspect of the herb species numbers it includes,. Moreover Laurus nobilis L. ofLauraceae, Malva sylvestris L of Malvaceae, Urtica dioica L. of Urticaceae,Liquidambar orientalis Mill of Hamamelidaceae are among the herbs broadly used inthat region.Key words : Ortaca, ethnobotany, aromatic herbs