Doğal afetler ve kurumsal yapılaşma (değişme)

Abstract

ÖZET DOĞAL AFETLER VE KURUMSAL YAPILAŞMA (DEĞİŞME) M. Serdar DOĞUSAL Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı 2005- Sayfa :X + 126 Ülkemizin büyük bir bölümü deprem kuşağı üzerinde olması nedeniyle toplumsal hafızamızın derinliklerinde, yaşanmış birçok afetin izleri bulunmaktadır. Son beş yıl içerisinde yaşanan Marmara ve Bingöl depremleri, bu güne kadar yaşanmış acıların karşılığında alınmamış derslerin bir göstergesi olarak ayrı bir önem taşımaktadır. Yaşadığımız bu son iki deprem `artık depremle birlikte yaşamamız gerektiği` gerçeğine bağlı olarak yapılması gereken şeyler olduğunu kabullendiğimiz bir dönüm noktası olmuştur. İşte bu gerçekten hareketle başlatılan çalışmaların bir parçası olarak, geçmişte temelleri atılmış olan doğal afetlere karşı kurumsal yapılanmalar hız kazanmış ancak beraberinde çeşitli organizasyon sorunlarının da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Aslında bir doğa olayı olan depremlerin nerede, ne zaman ve hangi büyüklükte olacağı kesin olarak bilinmemesi, toplumun ve bireylerin depremlere duyarlı hale gelerek önceden hazırlanmalarını olumsuz yönde etkilemektedir. Yaşanan olaylar göstermiştir ki birey, aile, topluluk, kurum ve kuruluşlar, depremlere karşı sorumlu davranışlar göstermede son derece duyarsız kalmışlardır. Daha derin acılar yaşanmaması için bu duyarsızlığın nedenlerinin incelenerek çözümüne yönelik önerilerin ortaya konması gereklidir. Bu çalışmada afetlerin toplum tarafından algılanma sürecindeki gelişmeler ortaya konularak bu süreç içinde afetlere karşı toplumu koruyacak kurumsal organizasyonların yapılanması ve beraberinde ortaya çıkan koordinasyon sorunları ortaya konularak çözümüne yönelik önerilerin değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar kelimeler : Afet yönetimi, deprem, doğal afet, kurumsal yapılaşma, kurumsal değişim, III

ABSTRACT NATURAL DISASTERS AND INSTUTITIONAL RESTRUCTURISATION M. Serdar DO?USAL Firat University Institute of Social Sciences Department of Sociology 2005- Page: X + 126 Majority of our country is covered by earthquake territory, therefore, there are so many disasters traces in our communal memory. Marmara and Bingöl earthquakes, which we went through in the last five years, are indicators of unlearned lessons from the suffering we had. These last two earthquakes have created a turning point for us to realize the fact that `we have to live with earthquakes` and that there are necessary things to do on the matter. This motivation has accelerated the previously initiated institutional structuring against natural disasters, however has also brought up organizational problems. Actually the ambiguous nature of natural disasters has negative effects on society's and individual's ability to be more sensitive on the matter and to be precautious. The incidents have shown that individuals, families, societies, institutions and organizations have been very insensitive and unsuccessful to act responsibly against earthquakes. To avoid further and deeper suffering; the reasons of this insensitivity should be analyzed and suggestions for solution should be proposed In this study; the social perception phases of natural disasters had been analyzed, the restructuring of institutions which would protect the society in these phases researched, and proposals for solutions of possible co-ordination problems which can be summoned along had been evaluated. Key Words: Disaster management, earthquake, natural disasters institutional structuring, institutional variation IV